СтӀал Сулейманан район
СтӀал Сулейманан район (урус. Сулейман-Стальский район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Муниципалитетдин район
 Дагъустандин картадал СтӀал Сулейман район
|
Администрациядин юкь — Кьасумхуьр хуьр я.
География
дуьзар хъувунРайон Дагъустан Республикадин кьибле пата ала. Республикадин Дербент, Хив, Табасаран, Кьурагь ва Мегьарамдхуьруьн районрихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин чилерин майдан — 666.3 км² я.
Тарих
дуьзар хъувунЦИК ДАССР-дин 4-й сессияди 1928 йисан 22 ноябрьда кьабулай къарардалди, виликан Куьре округдин Гуьней, Улусс, Хъутур-Куьредин наибвилерикай ва Кьибле-Табасарандин наибвилин 9 лезги хуьрерикай Кьасумхуьруьн кантон арадал гъанвай. 1929 йисуз кантон райондиз элкъуьрнай. 1963 йисуз райондик Кьурагь район ва Мегьарамдхуьруьн райондин са пай кутунай. 1965 йисуз район вичин виликан сергьятра гуьнгуьна кухтунай.
1969 йисан 12 майдиз РСФСР-дин Вини Советдин къарардалди, машгуьр лезги зари СтӀал Сулейманан юбилейдин гьуьрметдай райондин тӀвар СтӀал Сулеймандиз дегишарнай.
Агьалияр
дуьзар хъувунЙисариз килигна СтӀал Сулейманан райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
| Йис | 1959 | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Агьалияр | 27 149 | ↗ 54 036 [1] | ↗ 58 697 [2] | ↘ 58 592 [3] | ↘ 58 219 [4] | ↘ 57 661 [5] | ↘ 57 374 [6] |
2010 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, СтӀал Сулейман райондин миллетрин сиягь [7]:
| Халкь | Кьадар, кас |
Пай вири агьалидикай, % |
|---|---|---|
| лезгияр | 58 012 | 98 % |
| урусар | 112 | 0,1 % |
| табасаранар | 110 | 0,1 % |
| рутулар | 62 | 0,1 % |
| агъулар | 28 | 0,04 % |
| муькуьбур | 107 | 0,06 % |
| вири санлай | 58 835 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар
дуьзар хъувунРайондик 16 муниципалитетдин образование (хуьруьнсоветар) ва 38 хуьр акатзава [8].
СтӀал Сулейманан райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава); .
- «Алкьвадар» хуьруьнсовет — Алкьвадар, Сардархуьр
- «Агъа СтӀалрин» хуьруьнсовет — Агъа СтӀал, Агъа СтӀалрин Къазмаяр
- «Вини СтӀалрин» хуьруьнсовет — Вини СтӀал
- «Герейханован хуьруьнсовет — Герейханован совхоз, Герейханован совхоздин 2-лагьай отделение
- «ДаркӀуш Къазмайрин» хуьруьнсовет — ДаркӀуш Къазмаяр
- «Испикрин» хуьруьнсовет — Испик, ЦӀийи Испик, Асалдхуьр, Салиян
- «Курхуьруьн» хуьруьнсовет — Курхуьр
- «КӀварчагърин» хуьруьнсовет — КӀварчагъ, Зизик, НуьцӀуьгъ, Экен
- «Кьасумхуьруьн» хуьруьнсовет — Кьасумхуьр, КӀахцугъ, Сийидар
- «Кьулан СтӀалрин» хуьруьнсовет — Кьулан СтӀал
- «Уллугъетягърин» хуьруьнсовет — Уллугъетягъ, Агъа Къартас, Птидхуьр, Сайтархуьр, Татархан, Вини Къартас
- «Хъпуьхърин» хуьруьнсовет — Хъпуьхъ
- «Цмуррин» хуьруьнсовет — Цмур, Гачалхуьр, Ичин
- «ЦӀийи Макьарин» хуьруьнсовет — ЦӀийи Макьар, Чуьхверхуьр
- «Шихидхуьруьн» хуьруьнсовет — Шихидхуьр, Пиперхуьр, Хтун, Бутахуьр, Зугьрабхуьр
- «Эминхуьруьн» хуьруьнсовет — Эминхуьр
Гадарнавай хуьрер: Агъа Макьар, Агъа Ярагъ, Бигер, Бурши Макьар, Вини Арагъ, Вини Ярагъ, Вини Макьар, Векьелар, ДаркӀуш, Ивигар, Кьеан, КӀеле, КуркӀурхуьр, Макьар, Мехкергъ, Рухун, ХпитӀар, Хутаргъ, ЦӀарахуьр, Чуьхверхуьр, ЦицӀер, ЦицӀигъ, Чантархуьр, ЧӀилихъ , ЯлцӀугъ.
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г. Архивация 31 январь 2022 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
- ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г. Архивация 7 апрель 2014 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г. Архивация 5 март 2016 йисан.
- ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2010 Архивация 11 октябрь 2017 йисан.
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»