Къуйсун
Къуйсун, ЦӀийи Къуйсун (урус. Куйсун) — Дагъустан республикадин Мегьарамдхуьруьн районда авай, «Къуйсун» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.
 Хуьр
|
.svg)
География дуьзар хъувун
Хуьр Мегьарамдхуьруьн райондин юкьванни-кьибле пата, Азербайжандихъ галаз сергьятдин мукьвал, Кьулан вацӀун чапла кьерел, райондин юкь тир Мегьарамдхуьрелай 6,5 км яргъал ала. Виридалайни мукьвал алай «Билиж» ракьун рекьин станция хуьрелай 46 км яргъал ала.
Хуьруьн кефер пата Самур цӀиргъини чка кьунва, рагъэкъечӀдай пата, «Къуйсун» хуьруьн майишатдин кооперативдин багъар ва цазвай чилер алай кьулувал экӀя хьанва, кьибле патайни Самур вацӀ авахьзава. Хуьруьн юкьвалайтӀуз, хуьр кьве кӀарзавай «Мегьарамдхуьр-Ахцегь-Рутул» рехъ физва.
Тарих дуьзар хъувун
Гилан хуьрелай 760 м кефер патахъ галай, сувал алай Вини Къуйсун хуьруьн эгьлияр агъаниз куьч хьунин рекьелди ЦӀийи Къуйсун хуьр арадал атанвайди я. Иниз гьакӀни, Докъузпара райондин Макьар хуьруьн эгьлиярни куьч хьанвай. Алай чӀавуз, хуьре абурулай гъейри, Гьакьидхуьруьн, Чеперин, Фияринни Хинерин эгьлийри уьмуьр гьалзава.
XIX виш йисан 1864 йисуз Къуйсун хуьр вири Куьре ханвалдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Гуьней наибвалдиз талукь тир. Мегьарамддинни Тигьирхуьрерихъ галаз ва Мегьарамдхуьруьнжемятдик акатзавай.
Агьалияр дуьзар хъувун
2013 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3223 касди уьмуьр гьалзавай[1]. 2012 йисан малуматрив кьурвал, хуьруьн агьалияр 3221 кас тир[2]. 2002 йисан малуматриз килигна, хуьруьн агьалияр 2899 кас тир[3]. Агьалидин вири лезгияр, суни — мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Къуйсун хуьруьн агьалидин кьадар 608 кас тир[4].
Социал объектар дуьзар хъувун
- Къуйсунрин юкьван чирвилерин мектеб.
- Къуйсунрин аялрин бахча.
- Къуйсунрин ФАП
- Къуйсунрин культурадин КӀвал.
Инфраструктура дуьзар хъувун
1996 йисалай Къуйсунра сергьят хуьзвай Дербентдин кӀеретӀдин 5-й застава кӀвалахзава[5].
2009 йисуз хуьре яд хуьзвай гьамбархана кардик кутунай[6].
Хуьр газдив тамамдаказ, цив са кьадар таъмин я, канализациядин система авач.
ТӀвар-ван авай ксар дуьзар хъувун
- Акимова Зуьгьре Акиман руш — лезги шаир ва кхьираг.
- Гьасанов Загьидин Акиман хва — лезги шаир ва кхьираг.
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ Таблица 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ Таблица 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ Мегьарамдхуьруьн район. ФЛНК
- ↑ Гуьней наибвал (1886 й.)
- ↑ Приказы ФСБ об установлении пограничной зоны
- ↑ Водозаборный узел на реке Самур(кьейи элячӀун)
ЭлячӀунар дуьзар хъувун
- «Чахъ вуч хьайиди я, я туш, вуч ава?»(кьейи элячӀун)
- Къуйсунрин ЮЧМ