Къучагъар
Къудчагъ (урус. Кудчах) — Дагъустан республикадин Ахцегь районда авай гадарнавай сувун хуьр.
Тунвай хуьр
|
География
дуьзар хъувунХуьр Ахцегь райондин кьулан пата, райондин администрациядин юкь тир Ахцегь хуьрелай 8 км яргъал, Ахцегь-ГелмецӀ цӀиргъинин Къудчагъ кӀама ала.
Тарих
дуьзар хъувунXVI виш йисан сифте кьилерай 1839 йисал кьван хуьр Ахцегьпарадин азад жемиятдик акатзавай «Ахцегьпара - 1» хуьрерин жемиятдик квай [1].
1839 йисуз Къучагъар вири Самур округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Самур округдин Ахцегьпара наибвалдиз талукь тир. Мичегь, Смугъул ва Хълар хуьрерихъ галаз Смугъулрин хуьруьн жемиятдик квай. 1929 йисуз Къудчагъ хуьр цӀийиз арадал гъанвай Ахцегь райондик кутунай.
Дяведилай гуьгъуьнин йисара къудчагърин колхоз М. Айдинбекован тӀварунихъ галай ахцегьрин колхоздихъ галаз сад авунай. 1957 йисуз къудчагърин колхоз гуьнгуьна хтунай [2]. 1961 йисан сифте кьилера «Искра» колхозда 125 колхозник кӀвалахзавай ва 40 майишат кардик квай, 76 карч алай чӀехи мал ва 4567 лапагар авай. Кьуьд акъудун патал къудчагъвийрин малар АзССР-дин Халдан райондиз гьалзавай, са тӀимил геж Мугъан райондиз. 1960 йисара хуьруьн агьалияр Къурукал хуьруьз ва Дагъустандин маса хуьрериз куьч хьанай.
Агьалияр
дуьзар хъувун1886 йисан Урусатдин Империядин агьалияр сиягьриз къачунин нетижайриз килигна, хуьре 483 касди уьумуьр ийизвай [3]. Вири лезгияр, суни-мусурманар тир.
Алай чӀавуз хуьре касни амач, дараматар харапӀайриз элкъвена.
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ Памятники обычного права Дагестана XVII-XIX вв.(кьейи элячӀун)
- ↑ Газета «Лезги Газет» №36, 4 сентября 2008 года, стр. 16
- ↑ Население Ахтыпаринского наибства по сёлам в 1886 году
ЭлячӀунар
дуьзар хъувун- Хуьрер «ХарапӀаяр»(кьейи элячӀун)