Кизилюрт район
Кизилюрт район (урус. Кизилюртовский район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Муниципалитетдин район
 Дагъустандин картадал Кизилюрт район
|
Администрациядин юкь — Кизилюрт шегьер я.
География
дуьзар хъувунРайон Дагъустан Республикадин юкьван пата ала. Хасавюрт, Бабаюрт, Кумторкъала, Къазбек ва Буйнакс районрихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин чилерин майдан — 524 км² я.
Тарих
дуьзар хъувунДАССР-дин Лап кьилин Советдин Президиумдин 5.07.1944 тарихдин къарардалди, Кумторкъала райондин тӀвар дегишарна, администрациядин юкь Кизилюрт шегьердиз тухуналди ва Капчугайни Экибулак хуьруьнсоветар Буйнакск райондив вугуналди Кизилюрт район арадал гъанвай. 1963 йисуз район терг авуна чилер Хасавюрт райондик кутунай. 1966 йисуз район виликан сергьятра гуьнгуьна хутунай. 1992 йисуз райондин рагъэкъечӀдай пад чара авуна Кумторкъала район арадал гъанвай.
Агьалияр
дуьзар хъувунЙисариз килигна Кизилюрт райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика (Кизилюрт шегьер квачиз):
| Йис | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Агьалияр | 70 440 [1] | ↗ 63 016 [2] | ↗ 63 789 [3] | ↗ 65 079 [4] | ↗ 66 585 [5] | ↗ 67 871 [6] |
2002 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Кизилюрт райондин миллетрин сиягь [7]:
| Халкь | Кьадар, кас |
Пай вири агьалидикай, % |
|---|---|---|
| аварар | 58 101 | 82,48 % |
| • аварар | 53 773 | 76,34 % |
| • дидояр | 2 143 | 3,04 % |
| • андияр | 2 010 | 2,85 % |
| • гунзибар | 128 | 0,18 % |
| • тиндалар | 19 | 0,03 % |
| • хваршинар | 17 | 0,03 % |
| къумукьар | 8 103 | 11,50 % |
| чеченар | 1 894 | 2,69 % |
| яхулар | 1242 | 1,76 % |
| даргияр | 431 | 0,61 % |
| урусар | 245 | 0,35 % |
| лезгияр | 99 | 0,14 % |
| муькуьбур | 67 | 0,50 % |
| вири санлай | 70 440 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар
дуьзар хъувунРайондик 13 муниципалитетдин образование (хуьруьнсоветар) акатзава [8].
Кизилюрт райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава);
- «Акнада» хуьруьнсовет — Акнада
- «Гельбах» хуьруьнсовет — Гельбах
- «Кироваул» хуьруьнсовет — Кироваул
- «Комсомольское» хуьруьнсовет — Комсомольское
- «Кульзеб» хуьруьнсовет — Кульзеб
- «Миатли» хуьруьнсовет — Миатли
- «Агъа Чирюрт» хуьруьнсовет — Агъа Чирюрт
- «ЦӀийи Чиркей» хуьруьнсовет — ЦӀийи Чиркей
- «Султан-Янги-Юрт» хуьруьнсовет — Султан-Янги-Юрт
- «Чонтаул» хуьруьнсовет — Чонтаул
- «Зубутли-Миатли» хуьруьнсовет — Зубутли-Миатли, ЦӀийи Гадари
- «Нечаевка» хуьруьнсовет — Нечаевка, Мацеевка
- «Стальское» хуьруьнсовет — Стальское, Шушановка
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г. Архивация 31 январь 2022 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
- ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г. Архивация 7 апрель 2014 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г. Архивация 5 март 2016 йисан.
- ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2002
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»
ЭлячӀунар
дуьзар хъувун- Дагъустан Республикадин президентдин сайтуна Кизилюрт райондикай малуматар Архивация 29 сентябрь 2020 йисан.