Хунзах район
Хунзах район (авар. Хунзахъ район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Муниципалитетдин район
|
.png)
Администрациядин юкь — Хунзах хуьр я.
ГеографияДуьзар хъувун
Район Дагъустандин лап рагъакӀидай пата ала ва Гьумбет, Ботлих, Ахвах, Шамил, Гуниб, Гергебиль ва Унцукул районрихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин майдан 551,91 км² я.
ТарихДуьзар хъувун
АгьалиярДуьзар хъувун
Йисариз килигна Хунзах райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
| Йис | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Агьалияр | 30 203 [1] | ↗ 31 685 [2] | ↗ 31 685 [3] | ↗ 31 798 [4] | ↗ 31 856 [5] | ↗ 31 908 [6] |
2010 йисан Вириурусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Хунзах райондин миллетрин сиягь:[7]
| Халкь | Кьадар, кас. |
Пай вири агьалийрикай, % |
|---|---|---|
| аварар | 30 891 | 97 % |
| масабур | 800 | 3 % |
| вири санлай | 31 691 | 100,00 % |
Администрациядин паюнарДуьзар хъувун
Райондик 59 хуьр ва 24 муниципалитетар акатзава (къалин шрифтдив, са шумуд хуьрерин арадай администрациярин юкьвар къалурнава);[8]
- «Амишта» хуьруьнсовет — Амишта, Гондокори, Джалатури
- «Амущи Большое» хуьруьнсовет — Амущи Большое, Амущи Малое, Аркида
- «Ахалчи» хуьруьнсовет — Ахалчи, Ахтини, Матлас, Тумагари, Химакоро, Цалкита
- «Батлаич» хуьруьнсовет — Батлаич, Арада
- «Буцра» хуьруьнсовет — Буцра
- «Гацалух» хуьруьнсовет — Гацалух
- «Гоцатль Большой» хуьруьнсовет — Гоцатль Большой, Гоцатль Малый
- «Мочох» хуьруьнсовет — Мочох
- «Мушули» хуьруьнсовет — Мушули
- «Обода» хуьруьнсовет — Обода, Гозолоколо, Гортколо, Квами, Нуси
- «Оркачи» хуьруьнсовет — Оркачи
- «Орота» хуьруьнсовет — Орота
- «Очло» хуьруьнсовет — Очло, Архида
- «Самилах» хуьруьнсовет — Самилах, Акаро
- «Сиух» хуьруьнсовет — Сиух, Сентух
- «Тануси» хуьруьнсовет — Тануси, Хачта, Эбута
- «Тлайлух» хуьруьнсовет — Тлайлух, Текита, Цельмес
- «Уздалросо» хуьруьнсовет — Уздалросо, Кахикал, Тагада
- «Харахи» хуьруьнсовет — Харахи
- «Хариколо» хуьруьнсовет — Хариколо, Ках, Красное Село
- «Хиндах» хуьруьнсовет — Хиндах, Коло
- «Хунзах» хуьруьнсовет — Хунзах, Арани, Баитль, Геничутль, Гонох, Заиб, Накитль, Хини, Чондотль
- «Цада» хуьруьнсовет — Цада
- «Шотода» хуьруьнсовет — Шотода
КультураДуьзар хъувун
ТӀебиятдин ва тарихдин чкаярДуьзар хъувун
- Мочох вир.
- Тобот чарчар.
- Цадаса Гьемзета уьмуьр гьалай кӀвал-музей.
- Арани кӀеле — XIX виш йисан минара.
- «Матлас» (къвезмай чӀаувз Къавкъаздин виридалайни чӀехи курортрикай сад жеда)
ТӀвар-ван авай ксарДуьзар хъувун
- Дибир-Кади Хунзахви (1742 — 1817) — алим, лингвист ва зари. Араб чӀалан илимрин корифей, зурба алим, авар кхьинар туькӀуьрай кас.
- Умма-хан IV — Аваристандин регьбер.
- Ахбердил Мугьаммед (1804 — 1843) — Имам Шамилан садлагьай муьрид.
- Гьемзет-бек (1789 — 1834) — Дагъустандин имам.
БаянарДуьзар хъувун
- ↑ Этносостав населения Дагестана. 2002
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января
- ↑ Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г.
- ↑ Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г.
- ↑ ВПН том 3. Таблица 4. Население по национальности и владению русским языком по городским округам и муниципальным районам республики Дагестан.
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»