Тлярата район
Тлярата район (урус. Тляратинский район, авар. ЛъаратӀа район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Муниципалитетдин район
|
Администрациядин юкь — Тлярата хуьр я.
География
дуьзар хъувунТлярата район Дагъустан Республикадин юкьван пата ала ва Бежта, Цунта, ЦӀумада, Шамил ва ЧӀарода районрихъ са сергьятра ава.
Чилерин майдан — 1611,5 км².
Тарих
дуьзар хъувун1926 йисуз ДАССР ЦИК-дин къарардалди, виликан Гуниб округдин Анчух-Капучи ва Бахнада участокрин чилерал Анчух-Капучи район арадал гъанай. 1926 йисан 10 октябрьдиз райондин тӀвар дегишарна Тлярата эцигнай.
Агьалияр
дуьзар хъувунЙисариз килигна Тлярата райондин агьалийрин динамика:
| Йис | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Агьалияр | 22 108 [1] | ↗ 22 177 [2] | ↗ 22 245 [3] | ↗ 22 365 [4] | ↗ 22 614 [5] | ↗ 22 882 [6] |
2010 йисан Вириурусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Тлярата райондин миллетрин сиягь:[7]
| Халкь | Кьадар, кас |
Пай % |
|---|---|---|
| аварар | 21 820 | 99 % |
| масабур | 345 | 1 % |
| вири санал | 22 165 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар
дуьзар хъувунРайондик 18 муниципалитет ва 89 хуьр акатзава (къалин шрифтдив, са шумуд хуьрерин арадай администрациярин юкьвар къалурнава);[8]
- «Герель» хуьруьнсовет — Герель, Бетельда, Гортноб, Ульгеб
- «Гведыш» хуьруьнсовет — Гведыш, Тихаб, Гендух
- «Ибрагимотар» хуьруьнсовет — Ибрагимотар, Калининаул
- «Камилух» хуьруьнсовет — Камилух, Генеколоб
- «Кардиб» хуьруьнсовет — Кардиб, Гиндиб
- «Колоб» хуьруьнсовет — Колоб, Тлянада, Цимгуда, Гагар
- «Кособ» хуьруьнсовет — Кособ, Гидатли, Магитль, Бусутли, Хорода
- «Кутлаб» хуьруьнсовет — Кутлаб
- «Мазада» хуьруьнсовет — Мазада, Тамуда, Шидиб, Роста, Хобох, Синида, Нойрух, Никлида
- «Начада» хуьруьнсовет — Начада Бежуда, Хотлоб, Тинчуда, Жажада
- «Саниорта» хуьруьнсовет — Цумилух, Талсух, Гараколоб, Нитилсух, Росноб
- «Тлярата» хуьруьнсовет — Тлярата, Тилутль, Укал, Тох-Орда, Надар, Хамар, Барнаб
- «Тохота» хуьруьнсовет — Тохота, Саниорта
- «Хадиял» хуьруьнсовет — Хадиял, Никар, Тадиял, Сикар
- «Хидиб» хуьруьнсовет — Хидиб, Гебгуда, Хорта, Анада, Тлобзода, Чилда
- «Хиндах» хуьруьнсовет — Хиндах, Кверсатль, Кишдатль, Микдатль, Сабда, Тиланиб, Чарах, Жалда, Изта
- «Чадаколоб» хуьруьнсовет — Чадаколоб, Кабасида, Сифар, Мачар, Чодода, Катросо, Анцух
- «Чорода» хуьруьнсовет — Чорода, Салда
- «Шидиб» хуьруьнсовет — Ланда, Нухотколоб, Шидиб, Карадла, Хантаколоб, Санта, Бочох, Хинтида, Тох, Хадаколоб, Харада
Экономика
дуьзар хъувунРайондин экономика асул гьисабдалди хуьруьн майишатдал бинеламиш хьанва. Райоди гьасилзавай продукциядин 85% - лай пара малдарвилел къвезва.
ТӀвар-ван авай ксар
дуьзар хъувунБаянар
дуьзар хъувун- ↑ Этносостав населения Дагестана. 2002
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января
- ↑ Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г. Архивация 7 апрель 2014 йисан.
- ↑ Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г. Архивация 5 март 2016 йисан.
- ↑ ВПН том 3. Таблица 4. Население по национальности и владению русским языком по городским округам и муниципальным районам республики Дагестан. Архивация 11 октябрь 2017 йисан.
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»