Мугъарты
Мугъарты (урус. Мугарты) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай хуьр. «Мугъарты» хуьруьнсоветдин администрациядин юкь ва сад тир хуьр я.
 Хуьр
|
.png)
География дуьзар хъувун
Хуьр Дагъустан Республикадин кьибле пата, Дербент райондин лап рагъакӀидай пата, Дербент шегьердилай 33 км кьиблединни — рагъакӀидай пата, Мугъартычай вацӀун мукьвал ала.
Тарих дуьзар хъувун
Вилик Мугъарты туьрк чӀалал рахазвай суван чувудрин хуьр тир, гуьгъуьнлай абурун вири ассимиляция хьана чеб азербайжанар хьиз кьатӀунвайди я.[3].
XIX виш йисуз Мугъарты хуьр вири Къайтагъ-Табасаран округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Къайтагъ-Табасаран округдин Кеферпатан-Табасаран наибвалдиз талукь тир. Митаги хуьруьхъ галаз Мугъарты хуьруьнжемятдик акатзавай.
Агьалияр дуьзар хъувун
2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 1532 касди уьмуьр гьалзавай[4]. 2010 йисан малуматриз килигна, агьалияр 1614 кас тир. Агьалийрин вири тарихдин къене ассимиляция хьана азербайжанариз элкъвенвай чувудар я, вири суни — мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Мугъарты хуьруьн агьалияр 934 кас тир, чӀехи пай азербайжанар 703 (75,3 %), тӀимил пай суван чувудар 231 (24,7 %) тир[5].
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ 11. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений. Итоги Всероссийской переписи населения 2010. Том 1. Численность и размещение населения. Росстат (2012). Архивация 1 июнь 2012. Ахтармишун 16 апрель 2012.
- ↑ ЕДИНЫЙ РЕЕСТР АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНЫХ ЕДИНИЦ РЕСПУБЛИКИ ДАГЕСТАН. 2007
- ↑ Воронов Н. И., Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл, 1869, стр. 93
- ↑ Дербентский район
- ↑ СЕВЕРО-ТАБАСАРАНСКОЕ НАИБСТВО (1886 г.)