Кемах (Дагъустан)
И терминдин муькуь манаярни ава, килига: Кемах (манаяр).
 Тунвай хуьр
|
.png)
Кемах (урус. Кемах) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай тунвай хуьр.
География дуьзар хъувун
Хуьр Дагъустан Республикадин кьибледа, Дербент райондин рагъакӀидай пата, Дербент шегьердилай 12 км рагъакӀидай пата, Денделеух сувал (354 м) ала.
Тарих дуьзар хъувун
Хуьруьн бине, табасарандин чилерал ислам дин гегьеншарун патал «Камах къеле» хьиз арабри кутунвай.[1]
Виликан тат хуьр тир.
XIX виш йисуз Кемах хуьр вири Къайтагъ-Табасаран округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнавай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Къайтагъ-Табасаран округдин Кеферпатан-Табасаран наибвалдиз талукь тир. Рукель хуьруьхъ галаз Рукель хуьруьнжемятдик акатзавай.
Агьалияр дуьзар хъувун
1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Кемах хуьруьн агьалияр 374 кас яз, вири татар тир [2].
Официал статистикадиз килигна хуьруьн агьалияр азербайжанар хьиз къейд авунвайди я, вири суни мусурманар я. Амма абурун вири сад-садахъ галаз рахуна цӀап чӀалаз элячӀнавай[3] ва совет бередин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайра азербайжанар хьиз гьисабдиз къачунвай [4], тарихдин къене ассимиляция хьана азербайжанариз элкъвенвай татар я. Къваларив гвай муькуь цӀап хуьреривай тафават аваз яз, и хуьруьн азербайжанар суни мусурманар тир [5][6].
Алай чӀавуз хуьр ичӀизва.
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ Табасараны/ЭТНИЧЕСКАЯ ИСТОРИЯ И КУЛЬТУРА Архивация 5 март 2008 йисан.
- ↑ СЕВЕРО-ТАБАСАРАНСКОЕ НАИБСТВО (1886 г.)
- ↑ Таты — исторический этнос Кавказа
- ↑ Влиятельные этнические группы Дербента: еврейская община
- ↑ Азербайджанцы-фарсы, или таты-сунниты Дербентского района
- ↑ В. М. Викторин АРЕАЛЫ ПРИКАСПИЯ КАК СПЕЦИФИЧЕСКОЕ ЕВРАЗИЙСКОЕ ПРИГРАНИЧЬЕ Архивация 18 февраль 2012 йисан.