Аливердийрин Агъаверди АбутӀрабан хва
Аливердийрин Агъаверди АбутӀрабан хва (1918 йисан 6 ноябрдиз, Ахцегь — 1985 йисан 25 июндиз, Каспийск) — Советрин машинар туькуьрдай кас, ССРГ-дин Гьукуматдин премиядин лауреат, Дагдизель заводдин кьиле авай инженер (1965—1985).
Аливердийрин Агъаверди АбутӀрабан хва | |
|---|---|
| Дидедиз хьайи чӀав | 1918 йисан 6 ноябрь |
| Дидедиз хьайи чка | Ахцегь |
| Кьиникьин чӀав | 1985 йисан 25 июнь (66 йис.) |
| Кьиникьин чка | Каспийск |
| Гьукумат | ССРГ |
| Пеше | инженер-механик |
| Пишкешар | Государственная премия СССР, орден Октябрьской Революции ва Орден «Лайихлувилин Лишан» |
Уьмуьрдин рехъ дуьзар хъувун
Агъаверди Алиевердиев 1918 йисан 6-лагьай ноябрдиз Ахцегьрин хуьре лезги лежбердин хзанда дидедиз хьана[1].
Хзан дуьзар хъувун
Буба — Аливердиев АбутӀраб Аливердидин хва (1886—1963) революция жедалди Бакуда рабочий тир, гуьгъуьнай хуьре колхозда кӀвалахиз башламишна. Диде — Аливердиева Дуьргисе Мурадалидин руш (1890—1964) сифте кӀвалин кӀвалахар ийиз хьана, ахпа адани колхозда кӀвалахна.
Адаз кьуд стхани са вах авай тир. Стхаяр Абдулхакь, Алини Агалар — илимрину докторарни профессорар тир, стха Аливерди — дяведин ветеран, лайихлу муаллим, гзаф вахтунда ада Ахцегь хуьруьн № 1 школадин директорвиле кӀвалахна. Вах Келимат хуьруьн болницада медвахвиле кӀвалахзвай тир[2].
КӀелун дуьзар хъувун
1935 йисуз Ахцегь хуьруьн школа куьтягьна Магьачкъалада авай Дагъустандин механикадин техникумдик экечӀна. 1939 йисуз техникум кӀелна куьтяхьайдалай кьулухъ А. Аливердиев «Двигательстрой» поселокда авай (исятда Каспийск шегьер) № 182 заводдиз (ОАО «Завод Дагдизель») кӀвалахиз ракъурна[3].
1958 йисуз кӀвалах гадар тавуна ада лап хъсандиз Вири союздин машинар туькӀуьрдай институт (исятда Москвадин технологиядин институт) лап хъсандиз кӀелна куьтягьна. Гьа ийисуз заводдин техника ахтармишдай хилен кьиле авай касдин куьмекчи яз эцигна[3].
КӀвалах дуьзар хъувун
1960 йисуз заводдин коструктороин бюродин кьиле утхузвай хилен начальниквиле эцигна[3].
1962 йисуз заводдин директордин приборар туькӀуьрдай хиляй куьмекчи яз кӀвалахиз эгечӀна.
1965 йисалай башламишна заводдин кьилин инженер яз кӀвалахна[3].
Гзаф цӀийи техникадин туькӀуьрвилер авуна. Адан тӀварцӀихъ кхьенва муьжуьд автордин свидетельствояр ва мадни гзаф кӀвалах хъсан ийизвай предложениярни.
1978 йисуз ССРГ-дин Министрин КӀватӀалдин ва КПСС-дин ЦК-дин постановлениядал А.Аливердиеваз аппаратар туькӀуьрдай хиляй кӀвалахдиз СССР-дин Гьукуматдин премия пишкешна[3].
1981 йисуз Каспийск шегьердин экономика, культура вилик тухуз лап пара кӀвалах авуртир виляй, жемятдин ва политикадин уьмьрда иштираквал тухайвиляй, шегьердин халкьдин депутатрин КӀватӀалдин указдал А. Адивердиеваз «Шегьердин лайихлу ватанэгьли» тӀвар гана[4].
Октябрдин революциядин ордендин, «Лайихлувилин лишан» ва са шумуд медалдин кавалер[5].
А. Алиердиев инсанрин рикӀел алумукьун патал адаз Каспийск шегьердин лайихлу ватанхэгьли тӀвар ганва, ам яшамиш хьайи кӀвалел рикӀел хуьдай тахта эцигнава, заводдин музейда адан экспонатар ава ва адан тӀварунихъ галай махсус премия тешкил авуна. Адан тӀвар Ахцегь хуьруьн са куьчедиз гана[5].
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ Лезгинский Исторический Портал — Хронология истории лезгин
- ↑ Он был родоначальником династии ученых (урус). "Молодежь Дагестана" (10 октябрь 2020). Ахтармишун 10 октябрь 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Талант — это великий дар (урус). "Дагестанская правда" (10 октябрь 2020). Ахтармишун 10 октябрь 2020.
- ↑ Сайт Главы Республики Дагестан — Каспийск Архивация 25 ноябрь 2020 йисан.
- ↑ 5,0 5,1 100 лет профессору Абдулхаку Абутрабовичу Аливердиеву (урус). Сайт ФЛНКА (10 октябрь 2020). Ахтармишун 10 октябрь 2020.