Содержимое удалено Содержимое добавлено
|
|
|
| чӀал = [[Фарси]]
| идара авунин тегьер = [[Исламдин республика]]
| кьил = [[Али Хаменеи]], <br />[[Махмуд Ахмадинежад]]
| чил = 1 648 000
| цин кьадар = 0,7
}}
'''Исламдин Республика Иран''', куьрелди '''Иран''', гьакIнигьакӀни 1935-лагьай йисал кьван '''Персия''' – — [[Кьиблединни ракъакIидай патан Азия]]да авай гьукумат я. КьиленКьилин шегьер – — [[Тегьран]] я.
РагъакIидайРагъакӀидай пата [[Иракь]]дихъ галаз, кефердинни рагъакIидайрагъакӀидай пата [[Азербайджан]]дихъ галаз<ref name="midrf">[http://www.mid.ru/dks.nsf/606ebc9dffb0201643256be000604cf1/3d9d73ef46393d23c3257163002078b0?OpenDocument Иран — Общие сведения о стране]</ref>, [[Эрменистан]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, [[Туьркия]]дихъ галаз<ref name="midrf"/> ва кьабул тахьанвай [[Суван Къарабагъдин Респубдика]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, кефердин пата [[Туьркемнистан]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, рагъэкъечIдайрагъэкъечӀдай пата – — [[Афгъанистан]]дихъни<ref name="midrf"/> [[Пакистан]]дихъ<ref name="midrf"/> галаз сергьят пайзава. Кефердин патай адан къерехар [[Каспий гьуьл]]уь, кьибледин патай [[Индиядин океан]]дин Персиядин ва Омандин заливри кьунва.
Кхьенвай чешмейриз килигайла Ирандин тарихди саки 5 агъзур йис желбзава. Адан чилер садлагьай гьукумат – — [[Элам]] – — чи девирдилай вилик III-лагьай агъзур йисуз [[Хузестан]]да арадал акъатна. Вич Агьеменидрикай тир Садлагьай Дарий авай чIавузчӀавуз Персиядин империя [[Греция]]дилайни [[Киренаика]]дилай гатIумнагатӀумна [[Инд]] ва [[Тарим]] вацIаралвацӀарал кьван яргъи тир.
Вичин кхьенвай тарихдин чIехичӀехи паюнин къене Персия хьиз малум тир Иран 2000-дилай пара йисан къене дуьньядин виридалайни таъсирлу сиясатдинни медениятдин юкьварикай сад тир. Пара виш йисарин къене агъавал ийизвай дин заратуштравал тир. XVI-лагьай виш йисахъ ислам Ирандин гьукуматдин дин хьана.
Аятолла Хомейнидин гъилик кваз 1979-лагьай йисуз Иранда Исламдин инкъилаб хьана, адан нетижада монархия алудна гадарна ва исламдин республика малумарна.
КъВБ-диз килигна (маса къачунин алакьунин паритетдин жигьетдай) экономикадин кьадардал гьалтайла исламдин дуьньяда Иран кьудлагьай чкадал ала, РагъакIидайРагъакӀидай патан Азияда – — кьведлагьайдал (Туьркиядалай гуьгъуьниз<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html Сравнение ВВП]{{ref-en}}</ref>). Иран – — технологиядин жегьетдай региондин виридалайни вилик фенвай гьукуматрикай сад я. Стратегиядин фикирдай Иранди Евразиядин чIехичӀехи метлеб квай регионда чка кьунва, адаз ири нафтадинни тIебиитӀебии газдин запасар ава.
== География ==
|
