Саидов Алирза Уьзеиран хва

Саидов Алирза Уьзеиран хва — машгьур лезги шаир.

1932 йисан 15 январдиз Ахцегь райондин Къутунхъар хуьре дидедиз хьана. Ада Ахцегьрин юкьван мектеб ва Москвада М. Горькийдин тӀварунихъ галай Литературадин институт куьтягьна. Гзаф йисара республикадин печатрин органра ва Дагъустандин кхьирагрин союзда кӀвалахна.

Алирза Саидов шииррин, манийрин ва поэмайрин кӀватӀалрин ("Самурдин авазар", "Зи экуь гъед", "Уста Идрис", "Ваз кхьей чарар", "Уьмуьрдин жилет", "Гимишдин симер" "Хцихь галаз рахун" ва мсб.) автор я. Адан эсерар урус чӀалаз таржума авунва ва Москвада кьилдин ктабар яз акъатнава. А. Саидова лезги шиират цӀийи авазралди ва фикирралди девлетлу авуна. Адан гзаф чӀалар манийриз элкъвенва. Шаир СССР-дин Кхьирагрин садвалдин член тир.

Зари 1978 йисуз залан азардикди вахтсуз рагьметдиз фена, ам Магьачкъалада кучукнава.

Кьейидалай гуьгъуьниз А. Саидоваз ДР-дин литературадин С. Сулейманан тӀварунихъ галай премия гана.

ТуькӀуьрунар

Лезги чӀалал эсерар

Саидов А. «Уста Идрис»: Поэма / ред. М. Шихвердиев; чӀугвар И. Халилов. — Магьачкъала: Дагъустан. кн. изд-во, 1977 йис. — 44 с.
Саидов А. «Уьмуьрдин жилет»: Шиирар, балладаяр, ва поэмаяр. / ред. М. Шихвердиев; чӀугвар В. Черепанов. — Магьачкъала: Дагъустан, кн. изд-во, 1968 йис. — 65 с.
Саидов А. «Гимишдин симер»: Манияр, шиирар ва поэма / ред. М. Шихвердиев; чӀугвар Ф. Джанахай. — Магьачкъала: Дагъустан, кн. изд-во, 1973 йис. — 104 с.
Саидов А. «Чан алай цӀаяр»: Шиирар ва поэмаяр / туькӀ. Х. Хаметова; ред. А. Къардашев; чӀугвар Э. Лубьянов. — Магьачкъала: Дагъустан, кн. изд-во, 1993 йис. — 392 с.
Саидов А. «Дуствилин мукъвер»: Юкьван ва вини мектебра кӀелзавай аялриз шиирар / ред. М. Гъаниева, чӀугвар В. Иванов. — Магьачкъала: Дагъустан, кн. изд-во, 1980 йис. — 56 с.
Саидов А. «КӀанда заз и чил»: Шиирар ва поэмаяр / туькӀ. Х. Хаметова; ред. М. Шихвердиев; чӀугвар М. Халилов. — Магьачкъала: Дагъустан кн. изд-во, 1986 йис. — 168 с.
Саидов А. «Зи экуь гъед»: Манияр ва поэма / ред. М. Шихвердиев; чӀугвар А. Шарыпов. — Магьачкъала: Дагъустан кн. изд-во, 1964 йис. — 119 с.
Саидов А. «Хцихъ галаз рахун»: Юкьван ва вини мектебра кӀелзавай аялриз шиирар / ред. М. Гъаниева; чӀугвар. М. Ветерчук. — Магьачкъала: Дагъустан кн. изд-во, 1978 йис. — 86 с.

Урус чӀалал эсерар

Саидов А. «Горное эхо»: Стихи; пер. с лезг. С. Сущевского; Я. Серпина; А. Брагина; Л. Щепихиной / ред. Ю. Кузнецов; худож. А. Лященко. — М.: Современник, 1972. — 78 с.
Саидов А. «Искра в кремне»: Стихотворения и поэмы;пер. с лезг. А. Корнеева / ред. М. Акчурин; худож. В. Григорьев. — М.: Современник, 1986. — 112 с.
Саидов А. «Мой Самур»: Стихи, поэмы и баллады; пер. с лезг. / ред. С. Муртузалиева; худож. Г. Балиев. — Махачкала: Дагест. кн. изд-во, 2005. — 464 с.
Саидов А. «Сабля и цветы»: Стихи, баллада; пер. с лезг. яз. В. Павлинов; Я. Серпин; Ст. Сущевский; В. Портнов; Л. Щипахин. / ред. Г. Бейбутова; худож. Е. Омельченко. — Махачкала: Дагест. кн. изд-во, 1972. — 120 с.
Саидов А. «Позывные сердца»: Стихи и баллады; пер. с лезг. Ст. Сущевского / ред. Г.Г. Валиков; Б.А. Мокин. — М.: Советский писатель, 1973. — 120 с.

Эдебият

Гьаким Къурбан «Лезги зарияр».

ЭлячӀунар

А. Саидов.«Чан алай цӀаяр» (Магьачкъала-1993)