Рутул

Рутул (урус. Рутул, рут. МыхӀа) — Дагъустан республикадин Рутул районда авай, «Рутул» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр ва адан администрациядин юкь. Райондин администрациядин юкь ва кьилин хуьр я. Рутул халкьдин тарихдинни культурадин чӀехи метлеб авай юкьварикай сад.

Хуьр Рутул урус. Рутул рут. МыхӀа Уьлкве УрусатУрусат Федерациядин субъект ДагъустанДагъустан Муниципал район Рутул район Хуьруьнсовет «Рутул» АПдин кьакьанвал гьуьлуьн дережадалай 1339 м Агьалияр 3 958 кас (2002) Миллетар рутулар Динар суни - мусурманар Сятдин чӀул UTC+4 Телефондин код +7 87269 Почтунин индекс 368700 Автомобилдин код 05 Код ОКАТО 82 242 860 001

География

Хуьр Дагъустан Республикадин Рутул райондин кьиблединни - рагъэкъечӀдай пата, Самур вацӀун дугунин вини кьиле, Лалаан ва Рутул вацӀарин сивел, республикадин юкь тир Магьачкъаладилай 280 км кьибле пата ала.

Тарих

XIX виш йисуз Рутул хуьр вири Самур округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Самур округдин Лучек наибвалдиз талукь тир. Играх, ИчӀа, Кича, Лакун ва Хуник хуьрерихъ галаз Рутул хуьруьнжемятдик акатзавай. Хуьруьнжемятдин кьилин хуьр тир.

Агьалияр

Йисариз килигна хуьруьн агьалийрин кьадар:

Йис	1886	1939	1970	1979	2002
Агьалияр, агъзур. кас	2 127	2 417	3 142	3 942	3 958

2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3 958 касди уьмуьр гьалзавай . Агьалидин вири рутулар, суни - мусурманар я. 1886 йисан Урусат империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Рутул хуьруьн агьалияр, вири рутулар яз 2 127 кас тир .

Хуьре гуьгъуьнин 61 сихилар ава: КӀирзилиер, Сагьидер, Чилхъуйер, Гьали-Юсуфар, Месийер, ЧӀаӀкъыйер, Эьмэдер, КӀаӀраӀгъыйер, Мамашийер, Сийдийер, Къазибегер, Аддулвэлиер, Къафланар, Бэхъер, Кичиханар, Эмыйер, Татар, Гьивизарыйер, БакӀыйер, Къадимер, Артухъыйер, Кетер, ГьаӀсанханар, Диллерийер, Танхъыйер, Джырыхыйер, Темезер, Палашер, Суьлийер, Халакыйер, БицӀанийер, Карыйер, ТӀкьыйер, Сандусарар, Йеричивар, ХыркӀыйер, Хъинкийер, КьартӀыйер, ЦентӀийер, Кьуцурыйер, АӀмычер, Кьубыйер, ГьуӀмыйер, Мацанар, Къункъунар, Лаккуйер, Дзыдзыхъыйер, ШинтӀийер, БитӀийер, Суьхьуьйер, Къазатийер, Къузукьуйер, ШитӀанийер, Шебетийер, МагъаӀрамар, КӀакӀалыйер.