Ленкоран район
Ленкоран район (азер. Lənkəran rayonu) — Азербайжанда авай район я.
| Яшамиш жезвай чка
Ленкоран район
|
Майдан — 1 539 км². Агьалияр — 230 200 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 149,58 кас/км².
Административ юкь — Ленкоран я.
Тарих
дуьзар хъувунРайондин административ юкьван тӀварцӀин цӀуру форма «Лангарканан» тир, Фарсидай им «лабар хкаждай чка» лагьай чӀал язва. АкӀ ятӀани бязи чешмейри Ленкоран тӀвар талишрин келима «нацӀун кӀвал» («Лан Каран») хьиз баян гузва. Мумкин им мидийрин «сергьят, вилаят, чил» лагьай чӀал язва"[1][2][3].
Ленкоран Азербайжандин Республикадин виридалайни цӀуру инсанар яшамишзавай чкайрикай сад язва. И районда неолитдин девирд авайбур яз гьисабзавай инсанар яшамишзавай чкайрин амукьаяр ава, гьакӀни бронзадин виш йисан, ва ракьун виш йисан кӀеви авунвай хуьрерин руинаяр ама.
Каспий вилаятдик ибаратдик кваз Ленкорандин (Талишрин) уезд 1840 йисуз туькӀуьрна. 1846 йисуз ам Шемаха губерниядик, 1859 йисуз — Баку губерниядик кутуна. 1920 йисуз Ленкорандин уезд Азербайжандин ССР-дик кутуна. 1930 йисан 23-лагьай июлдиз Ленкоран район туькӀуьрна[4].
География
дуьзар хъувунРайонди Азербайжандин кьиблединни рагъэкъечӀдай пата чка кьунва. РагъэкъечӀдай патахъ райондин чилер Каспий гьуьлуь кьунва. РагъакӀидай патахъ галай Масала районди Ленкоран район кьве паюниз чара ийизва — кефердин ва кьибледин. Район кефердин патахъ Нефтечала райондихъ галаз сергьятдал ала. Кьибледин пад рагъакӀидай патахъ Лерик райондихъ, кьибледин патахъ Астара райондихъ галаз сергьятдал ала. Административ юкь тир Ленкоран шегьерди кьибледин пата чка кьунва, ам райондин ибаратдикай хкудна.
Район кьакьан суван ценера гьуьлуьн дережадилай 200 метр вине авай кьакьандал, ва гьакӀни Каспи гьуьлуьн къерех тирвал гьуьлуьн дережадилай 20 метр агъада экӀя хьанва. Тамари 29 000 гектар кьунва. Ленкорандин чилер кудай источник бул авайди я. Ленкоран райондин территорияда кьве заповедник ава — Гирканский ва Гызылагаджский[5].
Агьалияр
дуьзар хъувунЙисариз килигна Ленкоран райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[6][7][8][9][10][5].
| Йис | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2020 |
| Агьалияр | 77 268 | ↗ 116 183 | ↗ 140 251 | ↗ 163 615 | ↗ 189 929 | ↗ 205 726 | ↗ 230 200 |
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ lənkəran on ozaramizdi.org(кьейи элячӀун)
- ↑ Lənkəran haqqında tarixi coqrafi məlumat Архивация 30 январь 2011 йисан.
- ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
- ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
- ↑ 5,0 5,1 Lənkəran rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
- ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
- ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
- ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
- ↑ Division of Azerbaijan
- ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.
ЭлячӀунар
дуьзар хъувун- Официал сайт (азерб.)
|
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |