Астара район
Астара район (азер. Astara rayonu) — Азербайжанда авай район я.
| Яшамиш жезвай чка
Астара район
|
Майдан — 616 км². Агьалияр — 108 634 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 176,35 кас/км².
Административ юкь — Астара я.
Тарих
дуьзар хъувунСа версиядалди «Астара» топоним «аст» (кӀам, фур) ва «ура» (чка), яни «кӀам пара авай чка» лагьай талиш гафарилай атайди[1]. Маса версиядиз килига, ам «истирахэт» (ял ягъун) лугьудай талиш гафунилай атайди я.
Астара район 1930 йисан 8-лагьай августдиз арадал гъана. 1963 йисан 4-лагьай январдиз ам терг авуна, адан чилер Ленкоран райондихъ гилигна, амма 1965 йисан 6-лагьай январдиз ам туькӀуьр хъувуна[2].
География
дуьзар хъувунРайонди Азербайжандин кьиблединни рагъэкъечӀдай пата чка кьунва. Район кефердинни рагъакӀидай патахъ Лерик райондихъ, рагъэкъечӀдай патахъ Ленкоран райондихъ, кьиблединни рагъакӀидай патарихъ Ирандихъ галаз сергьятрал ала. ГьакӀни рагъэкъечӀдай патахъ адан къереха Каспи гьуьлуь кьунва.
Райондин рельеф: рагъакӀидай пата — суван (Талиш ва Пештасар цӀиргъер), рагъэкъечӀдай пата — аранрин (Ленкоран аран). Суван арай бязи кукӀварин кьакьанвал 2000 метрдив агакьзава[3]. Ина аранрин, никӀеринни тамун, суварин тамун ландшафтар ава. Районда Гьиркан милледин паркуни чка кьунва.
Астара районда юкьван гьалдин чими климат, кьурагьвал авай гад ава. Кьулувилелни суварин ценерив гвай чкайра кьеж квай субтропикрин климат ава. Юкьван гьалдин температура: январдиз −1,5 до 4°С арада галтадзва, июлдиз 15 — 25°С. Юкьван гьалдин йисан къваларин дережа — 1200—1750 мм. Районда пара суван вацӀар ава. Ири вацӀарикай райондин территориядай тӀуз Тангеруд, гьакӀни Ирандихъ галаз сергьят тирвал Астарачай авахьзава[4].
Агьалияр
дуьзар хъувунЙисариз килигна Астара райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[5][4][6][7][8][9][3].
| Йис | 1939 | 1959 | 1970 | 1976 | 1979 | 1989 | 1991 | 1999 | 2009 | 2013 | 2014 | 2019 |
| Агьалияр | 28 963 | ↗ 30 666 | ↗ 47 103 | ↗ 55 600 | ↗ 59 653 | ↗ 69 315 | ↗ 70 900 | ↗ 84 319 | ↗ 96 230 | ↗ 101 200 | ↗ 102 600 | ↗ 108 634 |
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
- ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
- ↑ 3,0 3,1 Astara rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
- ↑ 4,0 4,1 Астара рајону = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / Ҹ. Гулијевин редаксијасы илә.. — Азербайджанская советская энциклопедия: в 10 томах. — Баку: АСЕ-нын баш редаксијасы. — Т. 1. — С. 443—444.
- ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
- ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
- ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
- ↑ Division of Azerbaijan
- ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.
ЭлячӀунар
дуьзар хъувун- Официал сайт (азерб.)
|
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |