Куьрдамир район
Куьрдамир район (азер. Kürdəmir rayonu) — Азербайжанда авай район я.
| Яшамиш жезвай чка
Куьрдамир район
|
Майдан — 1 632 км². Агьалияр — 117 923 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 72,26 кас/км².
Административ юкь — Куьрдамир я.
Куьрдамир район Арандин экономикадин райондик акатзава.
Тарих дуьзар хъувун
Са версиядиз килигна, Куьрдамир тӀвар «Кюр» ва «Дамир» (ширвандин нугъатдал «куьр» гаф «кьиле гар авай; викӀегь» хьиз ишлемишна, гакӀни Дамир — и арайра бине эцигай ирид хуьруьн чӀехиди) гафарилай атайди. Маса версиядив кьурвал, Куьрдамир тӀвар «Куьр даймир», яни «Кура вацӀун сел хьайила мусибатдик акат тийир» гафарилай атайди[1].
Куьрдамир район 1930 йисус туькӀуьрна[2].
География дуьзар хъувун
Районди Азербайжандин юкьван пата чка кьунва. Район кефердин патахъ Исмаилли райондихъ, Агъсу райондихъ, рагъэкъечӀдай патахъ Сабирабад райондихъ, Гьажикьабул райондихъ, кьибледин патахъ Имишли райондихъ, рагъакӀидай патахъ Гейчай райондихъ, Ужар райондихъ, Зердаб райондихъ галаз сергьятдал ала.
Куьрдамир районди Ширван — Азербайжандин тарихдин вилаятда чка кьунва. Ина субтропикрин климат, лап чими, кьурагь гатар ава. Район вичин ципицӀ багъларалди машгьурди, абурукай виридалайни машгьурди «Ширваншагьли» (яни «шагьдин») язва. Дуьньядин базардал чкадин гамарин жуьрейрикай виридалайни машгьурди «Шалиян» язва.
Гьуьлуьун дережадилай 200 метрдин вине ава, юкьван гьалдин йисан къваларин кьадар — 250—300 мм[3].
Районда 58 хуьруьн, кьве поселкадин ва са шегьердин вич-вичи идара авунин органди кӀвалахзава.
Агьалияр дуьзар хъувун
Йисариз килигна Кюрдамир райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[4][5][6][7][8][3].
| Йис | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2020 |
| Агьалияр | 39 630 | ↗ 59 706 | ↗ 68 977 | ↗ 76 271 | ↗ 92 230 | ↗ 103 860 | ↗ 117 926 |
1939-лагьай йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал райондин вири агьалийрикай 5,0 % лезгияр тир[9]
1999-лагьай йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал райондин вири агьалийрикай анжах 0,1 % лезгияр тир[10].
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
- ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
- ↑ 3,0 3,1 Kürdəmir rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
- ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
- ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
- ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
- ↑ Division of Azerbaijan
- ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.
- ↑ АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ ССР (1939 г.)
- ↑ население азербайджана
ЭлячӀунар дуьзар хъувун
- Официал сайт (азерб.)
|
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |