Кисрийрин Фрид Гьасанан хва
Кисрийрин Фрид Гьасанан хва (1914 йисуз 28 апрелдиз, Ахцегь — 1975 йисан 23 мартдиз[3], Магьачкъала) — советрин илимдинни гьукуматдин крархъан я.
Кисрийрин Фрид Гьасанан хва | |
|---|---|
| Дидедиз хьайи чӀав | 1914 йисан 28 апрель[1] |
| Дидедиз хьайи чка | Ахцегь[2] |
| Кьиникьин чӀав | 1975 йисан 23 март[2] (60 йис.) |
| Кьиникьин чка | Магьачкъала[2] |
| Гьукумат | Урусатдин империя ва ССРГ |
| Альма-матер | Дагъустан гьукуматдин аграрный университет |
| Пишкешарни премияр | Орден Зегьметдин Яру Пайдах, Орден «Лайихлувилин Лишан», золотая медаль ВДНХ, заслуженный агроном РСФСР ва заслуженный деятель науки РСФСР |
Дагъустандин хуьруьн майишатдин илим ахтармишзавай институтдин садлагьай директор я[4].
Уьмуьрдин рехъ
дуьзар хъувунФрид Кисриев 1914-лагьай йисан 28 лагьай апрелдиз Ахцегьа дидедиз хьана[3]. 1924-лагьай йисуз 10 йис хьайила Ахцегьа ахъа хьанвай сифтедин мектебдиз келиз экечӀна, ахпа 1929 йисуз кӀелун давумарна лежберрин жегьилри кӀелзавай мектебда.
Хъсандиз мектеб куьтягьайдалай кьулухъ, Фрид Кисриев Бакудин нафтӀадин институтдик экечӀна. Магьачкъалада хуьруьн майишатдин институт ахъагъайла, ам Дагъустандиз хтана ва емишринни майвайрин факультетда кӀелун давумарна[3].
Лап хъсандиз вичин кӀелун куьтягьна, Кисриев Ахцегьиз хтана райондин чӀехи агроном яз кӀвалахзава. А кӀвалахдихъ галаз сад хьиз ада дагъдин гуьне салар кутун паталди тежрибаяр ийизва[5].
1938-лагьай йисан октябрдин вацра Дагъустандин хуьруьн майишатдин аспирантурадик экечӀна, «Емишрин ва майвайрин селекция» адан тема тир. Амма эгечӀнавай дяведин гъиляй адавай аспирантура кӀелна куьтягьиз хьанач[5][4].
Дяведин садлагьай юкъуз Буйнакскда ам дяведик гьазуриз эгечӀна, амма са тӀимил вахтунилай ВКПб комитетди эверна хкана ва емишрин ва салан майвайрин хлел чӀехиди яз эцигна. Гьадалай гуьгъуьнай Кьасумхуьруьн райондин Герейханован тӀварунихъ галай салар авай еке совхоздин кьиле эцигна. Дяве куьтягь хьайила Гьасанан хва Фрид Махачкъаладиз хквезва[5].
Сифте ада ВКПб-дин обкомда хуьруьн майишатдин хляй инструктор яз, ахпа 1945 йисан декабрдиз ЦК ВКПб-дин партиядин гуьзчивал ийидай комитетдин контролер яз кӀвалахнава[5].
1947-лагьай йисуз февралдиз ДАССР-дин хуьруьн майишатдин министрдин чка кьадай кас яз эцигнава[3][4].
ССРГ-дин Виридалайни чӀехи кӀелунин министерстводин буйругъдал адаз аспирантура куьтягьдай ихтияр гана. Москвадин Ленинан орден авай К. Л. Тимирязеван тӀварунихъ галай хуьруьн майишатдин илимдин кӀватӀалдал Ф. Кисриева хуьруьн майишатдин илимрай кандидат тӀвар къачун паталди диссертаци хвена[5].
1954-лагьай йисуз Ф.Кисриев ССРГ-дин ИА-дин Дагъустандин филиалда кӀвалахал экечӀна, сифте ам Ботаникадин салан директор жезва, ахпа ССРГ-дин ИА-дин Дагъустандин филиалдин илимдин секретарь жезва[5].
1954-лагьай йисуз Фрид Кисриев Дагъустандин хуьруьн майишатдин рекьяй министр яз тайинарна"/>[4].
1956-лагьай йисуз Дагъустандин илим ахтармишзавай институтдин сифтегьан директор яз кӀвалахдал кьабулна, ана ада 20 йисуз кьван кӀвалахнава[3][4].
Директор тир вахтара, Ф.Кисриева илимдин бине туькӀуьрзавай, ада зурба ахтармишунин кӀвалах тухузвай. 50 лай гзаф илимдин кӀвалахар кхьена ва чапдай акъудна. Ф. Кисриев кьиле аваз гзаф инсанри «Дагъустандин хуьруьн майишат тухудай къайда» кӀвалах кхьена[5].
Са шумуд сеферда ДАССР-дин Лап вини дережадин Советдин депутат яз хкянава, КПСС-дин обкомдин член тир[5].
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ Кисриев Фрид Гасанович Проверено 15 декабрьдиз 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Кисрийрин Фрид Гьасанан хцин 105 йис тамам хьана — 2019. Проверено 15 декабрьдиз 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Кисрийрин Фрид Гьасанан хцин 105 йис тамам хьана (урус). СтӀал Сулейманан райондин сайт (15 декабрь 2019). Ахтармишун 15 декабрь 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Жизнь, отданная народу (урус). Федеральная лезгинская национально-культурная автономия (15 декабрь 2019). Ахтармишун 15 декабрь 2019.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Кисриев Фрид Гасанович хцин 105 йис тамам хьана (урус). «Имена Кавказа» (15 декабрь 2019). Ахтармишун 15 декабрь 2019.