Сфи-эфенди

Сфи-эфенди — лезги алим ва шаир.

Сфи-эфенди 1770 йисуз Самур магьалдин Угул хуьре дидедиз хьана. Чирвилерихъ ялзавай жегьил Миграгърин медресадиз атана. Машгьур алим Абдулгъани-эфендидин гъилик кӀелна, диндин ва тӀебии илимар, РагъэкъечӀдай патан чӀалар чирна, хзан кутуна, ам Миграгъа бинелу хьана. Гуьгъуьнин йисара Ахцегьрин ва Игъиррин алимрин гъилик чирвилер хкаж хъувуна, «эфенди» ва «шейгь» дережайриз лайихлу хьана.

Сфи-эфендиди Миграгърин жуьмя мискӀиндин имамвиле ва хуьруьн къазивиле кӀвалахна, вичин медреса ахъайна, гзаф йисара ана сухтайриз диндин ва тӀебии илимрин тарсар гана. Сфи-эфенди зарини тир. Ада лезги, араб ва туьрк чӀаларал уьмуьрдикай, тӀебиатдикай ва кӀанивиликай шиирар теснифна. Месела, «Мазан Къемер хьтин рушариз», «Яйнахар», «Ахцегьви Мирзали илифайла», «Секинсуз Ярагъ Мегьамедаз», «Эренлер», «Йигулриз-ругулриз», «Я Аллагь, вун чаз хьухь куьмек» ва маса чӀалар XX виш йисан 60-70-йисара яшлу инсанрин рикӀел аламай. Иллагьияр ва сувариз бахшнавай чӀалар мелера ва никӀе-векье инсанри, мискӀиндин минарадилай мижеверри, абурукай яз шаир Миграгъви Мардалидини, везиндалди лугьудай. Сфи-эфендидиз вичин девирдин камалэгьлийрихъ: Ахцегьви Мирза Алидихъ, Ярагъ Мегьамедахъ ва масабурухъ галаз яр-дуствилин, хванахвавилин кӀеви алакъаяр авай. Ада, Ахцегь Мирзе Алиди хьиз, тӀебии илимрихъ ялзавай ва сухтайриз ихьтин цӀар тикрардай: «Вири таб я, илим — гьахъ». Сфи-эфенди 1835 йисуз рагьметдиз фена, Миграгърин Агъа Сепиндин сурара кучукнава.

Эдебият

• Акимов Къ. Х. «Лезги зарияр»