|
|commonscat =
}}
'''Аджария''' дахьайтӀа '''Аджариядин Автономиядин Республика''' ({{lang-ka|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა}}) — [[Гуржистан]]да авай автономия авай регион я. Гьукуматдин кьибле-рагъакIидайрагъакӀидай пата авайди я. Аджария Гуржистандин гьуьлуьн курортвилин виридалайни пара важибвал авай пад я.
Майдан — 2 899 км². Агьалияр — 333 953 кас (2014). Агьалидин чуькьуьнвал — 115,3 кас/км².
Административ юкь — [[Батуми]] я. Тарихвилелди Аджария [[Колхида]]дин пай яз гьисабзавайди я. Дегь чӀавара ина грекарни авай.
== География ==
Аджария рагъакIидайрагъакӀидай патахъай [[ЧIулав гьуьл]]е чхуьзава. Кефер патайни рагъэкъечIдайрагъэкъечӀдай патай Гуржистандин къене патан регионрихъ галаз сергьят пайзава. Кьибле пата [[Турция]]дихъ галаз сергьят тухузава. Майдан 2,9 кв.км. Я. Яшамиш 400 000 кас жезава.
Региондин тIебиаттӀебиат кьвенал пай хьанвайди я: гьуьльун патаг гвайдини суванди. Гьуьлуьк квай пай субтропикриг акатзава. Суван патан Аджарияда ЧIулавЧӀулав гьуьлуьн таъсир тIимилтӀимил я, вучиз лагьайтIалагьайтӀа анин гьавайриз сувари рехъ атIузаваатӀузава, гьавиляй гьаваяр сувара кьуру я. Суварин кьулан кьакьанвал 2000-3500 метр я.<ref>[https://v-georgia.com/zharkaya-adzhariya-zhemchuzhina-gruzinskogo-turizma/ Чими Аджария]</ref>
Аджариядин халкьдин чIехичӀехи пай аджарар я - — абур гуржи халкьдин пай я, дегь замана ислам кьабулнавай.
[[Файл:Batumi_port_Barry_Kent.jpg|thumb|Батумидин порт]]
== Ятар ==
Аджариядин вири вацlарвацӀар ЧlулавЧӀулав гьуьлуьк акатзавайди я. Виридалайни ацlайдиацӀайди Чорох вацlвацӀ я, гьакlнигьакӀни адахъ акатзавай вацlарвацӀар ава - — Аджарисцкалини Мачахела. Чеб чпиз ЧlулавЧӀулав гьуьлуьк акатзавайди я вацlарвацӀар Кинтриши, Чаквисцкали, Королисцкали. Суван вацlарихъвацӀарихъ гидроэнергиядин чlехичӀехи къуват ( 1,2 млрд КВтдалди.).<ref>[http://travelgeorgia.ru/36 Аджария - — Гуржистан вирибуруз]</ref> ▼
▲Аджариядин вири вацlар Чlулав гьуьлуьк акатзавайди я. Виридалайни ацlайди Чорох вацl я, гьакlни адахъ акатзавай вацlар ава - Аджарисцкалини Мачахела. Чеб чпиз Чlулав гьуьлуьк акатзавайди я вацlар Кинтриши, Чаквисцкали, Королисцкали. Суван вацlарихъ гидроэнергиядин чlехи къуват ( 1,2 млрд КВтдалди.).<ref>[http://travelgeorgia.ru/36 Аджария - Гуржистан вирибуруз]</ref>
== Агьалияр ==
Аджарияда 346 300 кас яшамиш жезва. 2014 й1исуз республикада 333 953 кас гьисаб авунвай<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>. 2002 йисуз - — 376 016 кас. Гьабурукай 96,04 % - — [[гуржияр]] (аджарар), 1,64 % — [[эрменар]], 1,10 % — [[урусар]], 0,24 % — [[Украинар]], 0,17 % — [[грекар]], 0,8 % — амайбур).<ref>[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm georgia-ethnic-2014]</ref> Аджарияда хашпересарни мусурманар яшамиш жезва. Осман империядин девирда аджарри хашперс диндинни мусурманрин къанунарни адетар акахьарзавай. 1990-20001990—2000 йисара лап пара мусурманар хашпересвилиз элкъвена. Месала, 1980 йисара Аджариядин халкьдин 70 % мусурманар тиртӀа гила хашпересар 60 % я, мусурманар 30 %.
== ЭлячӀунар ==
| 