Нугъай район (Дагъустан)
Нугъай район (урус. Ногайский район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район. Республикадин виридалайни чӀехи район.
Муниципалитетдин район
 Дагъустандин картадал Ногъай район
|
Администрациядин юкь — Терекли-Мектеб хуьр я.
География
дуьзар хъувунРайон Дагъустан Республикадин кефердинни-рагъакӀидай пата ала. РагъэкъечӀдай патай Тарум райондихъ галаз, кефер патай Калмыкиядихъ галаз, рагъакӀидай патай Ставрополдин крайдихъ галаз ва кьибле патайни Чечнядихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин чилерин майдан — 9000 км² я. Майдандиз килигна им республикадин виридалайни чӀехи район я.
Тарих
дуьзар хъувунЦИК ДАССР-дин 4-й сессияди 1928 йисан 22 ноябрьда кьабулай къарардалди, виликан Кизляр округдай Къаранугъай участок чара авуналди Къаранугъай кантон арадал гъанвай ва администрациядин юкь Терекли-Мектеб хуьр тайин авунай. 1929 йисуз кантон райондиз элкъуьрнай.
Агьалияр
дуьзар хъувунЙисариз килигна Нугъай райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
| Йис | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Агьалияр | 21 685 [1] | ↗ 22 051 [2] | ↘ 21 716 [3] | ↘ 21 021 [4] | ↘ 20 510 [5] | ↘ 20 148 [6] |
2002 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Нугъай райондин миллетрин сиягь [7]:
| Халкь | Кьадар, кас |
Пай вири агьалидикай, % |
|---|---|---|
| нугъаяр | 18 587 | 85,71 % |
| даргияр | 1 777 | 8,19 % |
| чеченар | 334 | 1,54 % |
| урусар | 256 | 1,18 % |
| къумукьар | 233 | 1,07 % |
| аварар | 61 | 0,28 % |
| муькуьбур | 437 | 2,02 % |
| вири санлай | 21 685 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар
дуьзар хъувунРайондик 12 муниципалитетдин образование (хуьруьнсоветар) ва 17 хуьр акатзава [8].
Нугъай райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава);
- «Арсланбек» хуьруьнсовет — Ленинаул, Калининаул ва Арсланбек
- «Карагас» хуьруьнсовет — Карагас, Боранчи
- «Карасу» хуьруьнсовет — Къарасу, Сулутюбе
- «Коктюбе» хуьруьнсовет — Нариман, Батыр-Мурза ва Шумли-Олик
- «Кумли» хуьруьнсовет — Кумли
- «Кунбатар» хуьруьнсовет — Кунбатар
- «Ортатюбе» хуьруьнсовет — Ортатюбе, Уй-Салган
- «Терекли-Мектеб» хуьруьнсовет — Терекли-Мектеб
- «Червлённые Буруны» хуьруьнсовет — Червлённые Буруны
- «Эдиге» хуьруьнсовет — Эдиге
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г. Архивация 31 январь 2022 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
- ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г. Архивация 7 апрель 2014 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г. Архивация 5 март 2016 йисан.
- ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2002
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»
ЭлячӀунар
дуьзар хъувун- Дагъустан Республикадин президентдин сайтуна Нугъай райондикай малуматар Архивация 7 сентябрь 2021 йисан.