Лак район
Лак район, Яхул район (урус. Лакский район, ях. Лакрал район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Муниципалитетдин район
 Дагъустандин картадал Лак район
|
Администрациядин юкь — Кумух хуьр я.
География
дуьзар хъувунРайон Дагъустан Республикадин кьибле пата ала. Рутул, Чарода, Леваши, Акуша, Кули ва Гуниб районрихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин чилерайтӀуз авахьзавай кьилин вацӀ — Къазикъумух Койсу я.
Райондин чилерин майдан — 740 км² я.
Тарих
дуьзар хъувун1820 йисуз Урусат империядик акатай Къазикъумух ханвал 1859 йисуз Дагъустан вилаятдин Къазикъумух округдиз элкъуьрнай. 1922 йисуз и Къазикъумух округ Лак округдиз элкъуьрнай ва гуьгъуьнлай, 1935 йисуз Яхул округ гилан Лак ва Кули районриз апайнай.
1944 ийсуз яхулрин са пай хайи чилерай акъудна, Юкьван Азиядиз дугурнавай аккин—чеченрин чилерал гужалди куьчарна ана ЦӀийи Лак район арадал гъанвай.
Агьалияр
дуьзар хъувунЙисариз килигна Яхул райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
| Йис | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Агьалияр | 12 382 [1] | ↗ 12 051 [2] | ↗ 12 049 [3] | ↗ 11 965 [4] | ↗ 12 038 [5] | ↗ 11 984 [6] |
2002 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Яхул райондин миллетрин сиягь [7]:
| Халкь | Кьадар, кас |
Пай вири агьалидикай, % |
|---|---|---|
| яхулар | 11 870 | 95,86 % |
| даргияр | 275 | 2,22 % |
| аварар | 134 | 1,08 % |
| къумукьар | 30 | 0,24 % |
| муькуьбур | 73 | 0,59 % |
| вири санлай | 12 382 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар
дуьзар хъувунРайондик 19 муниципалитетдин образование (хуьруьнсоветар) акатзава [8].
Лак райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава);
- «Бурши» хуьруьнсовет — Бурши, Арцалу
- «Камахал» хуьруьнсовет — Камахал, Палисма ва Сангар
- «Караша» хуьруьнсовет — Караша, Арусси ва Гуйми
- «Кара» хуьруьнсовет — Кара
- «Куба» хуьруьнсовет — Куба, Турзин
- «Кубра» хуьруьнсовет — Кубра, Гущи
- «Кулушац» хуьруьнсовет — Кулушац, Чуртах, Читур ва Лугувалу
- «Кума» хуьруьнсовет — Кума, Багикла
- «Кумух» хуьруьнсовет — Кумух, Убра ва Дилчу
- «Кунды» хуьруьнсовет — Кунды, Шахува ва Харазма
- «Куркли» хуьруьнсовет — Куркли, Чукна
- «Унчукатль» хуьруьнсовет — Унчукатль, Камаша ва Баласма
- «Ури» хуьруьнсовет — Ури, Мукар
- «Хуна» хуьруьнсовет — Хуна, Турци, Лахир, Курла, Вираты, Шуни ва Иниша
- «Хури» хуьруьнсовет — Хури, Хурукра, Хуты ва Кукни
- «Хурхи» хуьруьнсовет — Хурхи, Кундах
- «Шара» хуьруьнсовет — Шара
- «Шовкра» хуьруьнсовет — Шовкра, Говкра ва Тулизма
ТӀвар-ван авай ксар
дуьзар хъувун- Чаринов, Муэддин (1893—1936) — яхулви зари.
- Дандамаев, Мухаммад Абдулкадырович (1928) — советрин ва урусатдин алим-тарихдар, Ирандинни Месопотамиядин тарихдин зурба специалист.
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г. Архивация 31 январь 2022 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
- ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г. Архивация 7 апрель 2014 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г. Архивация 5 март 2016 йисан.
- ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2002
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»
ЭлячӀунар
дуьзар хъувун- Дагъустан Республикадин президентдин сайтуна Лак райондикай малуматар Архивация 18 январь 2022 йисан.