Кучун Къазмаяр
Кучун Къазмаяр (урус. Кчун-Казмаляр) — Дагъустан республикадин Мегьарамдхуьруьн районда авай, «КьепӀир Къазмайрин» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.
Хуьр
|
География
дуьзар хъувунХуьр Мегьарамдхуьруьн райондин кьиблединни-рагъэкъечӀдай пата, Азербайжандихъ галаз сергьятдин мукьвал, Самур вацӀун эрчӀи кьерел, райондин юкь тир Мегьарамдхуьрелай 23,3 км яргъал, Каспи гьуьлелай 15 км яргъал ала. КьепӀир Къазмаяр, Кучун Къазмаяр ва ГазардкӀам Къазмаяр хуьрер сад-садахъ гилиг хьанвайди я.
Тарих
дуьзар хъувунХуьруьн бине 1960 йисалай 1961 йисал кьван суван Кучун хуьряй арандиз куьч хьанвай эгьлийри кутунай. А йисара, вини хуьруьн эгьлийрин вири аранда кутунай хуьруьз куьч жедалди кьве Кучун хуьрер авай: гилан Кучун Къазмаяр ва Вини Кучун. Гуьгъуьнлай, Вини Кучунрин эгьлиярни арандиз куьч хьанвай.
Дуьз 1950-й йисарал кьван Кучун Къазмаяр 20-далай пара куьчеяр авачир гъвечӀи къазмаяр тир. Кьуьзуь несилрин эхтилатрикай, и къазмаяр XX виш йисан 10-й йисара вини хуьряй куьч жезвай са-кьве хзанри арадал гъанвайди малум хьанва. Вилик и чилер валари, нацӀари кьунвай баябан чкаяр тир. Иниз вини хуьряй чпин малар хуьз чубанар эвичӀзавай, абур чиликай атӀанвай кӀвалера (къазмайра) амукьзавай, ва маларизни лапагриз махсус парахар эцигзавай. Вини ва ЦӀийи хуьрерин арада даим алакъа авай.
60-й йисарин сифте кьилера Кучун Къазмайра кьве гьавадин кӀвалерин эцигунар йигиндаказ гатӀумнай. Кучун Къазмаяр, КьепӀир Къазмаяр ва ГазардкӀам Къазмаяр «Яру Октябрь» колхоздин составдик акатнай. 1964 йисуз хуьре сифте кьилин мектебдин цӀийи дарамат эцигнай, 1966 йисуз муьжуьд йисан мектеб ахъайнай. Идалай вилик аялар КьепӀир Къазмайрин мектебдиз кӀелиз физвай. Гьа а 1966 йисуз «Яру Октябрь» колхоз цӀийикӀа тӀуьхкӀуьрна «Мирный» колхоз арадал гъанвай. А вахтунда хуьр электричестводив тамамдаказ таъмин хьанай, радио алакъа туькӀуьрнай.
Алай чӀавуз хуьре са шумуд туьквенар, улубхана, ФАП, юкьван мектеб, колхоз «Садвал» кардик ква. Хуьр газдив, цив таъмин я, юкьван куьче асфальтдив кӀевнава.
Агьалияр
дуьзар хъувун2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 650 касди уьмуьр гьалзавай [1]. Агьалидин вири лезгияр, суни - мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Вини Кучун хуьруьн агьалидин кьадар, вири лезгияр яз 261 кас тир. [2]