Гьасанрин Генрих Алидин хва
Гьасанрин Генрих Алидин хва (1910 йисан 8 июлдиз Дербент — 1973 йисан 28 майдиз, Ленинград) — гимияр эцигдай кас, техникадин илимрин доктор я.
Гьасанрин Генрих Алидин хва | |
|---|---|
| Дидедиз хьайи чӀав | 1910 йисан 8 июль |
| Дидедиз хьайи чка | Кьвевар |
| Кьиникьин чӀав | 1973 йисан 28 май (62 йисан) |
| Кьиникьин чка | Ленинград |
| Гьукумат | Урусатдин империя ва ССРГ |
| Илимдин хел | судостроение |
| КӀвалахдай чка | Балтик завод |
| Альма-матер | Санкт-Петербургдин гьукуматдин гьуьлуьн техникадин университет |
| Илимдин дережа | Техникрин илимрин доктор |
| Илимдин тӀвар | профессор |
| Пишкешарни премияр | Сталинан премия, Ленинан орден, Социализмдин Зегьметдин Игит, Орден Зегьметдин Яру Пайдах, медаль «За трудовую доблесть», медаль «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.», Ленинан премия, медаль «За трудовое отличие» ва Юбилейная медаль «В память 250-летия Ленинграда» |
Гимияр эцигунин, гимийрин бугъ ийидай къажгъанар ва бугъдин генераторар проектир расунин рекьяй пешехъан я. Гьуьлерин гимийрин атомдин конструктор тир. Социализмдин Зегьметдин Игит я[1].
Уьмуьрдин кьиса
дуьзар хъувунГенрих (Исмаил[2]) Гьасанов 1910 йисан 8 июлдиз Дербентда къуллугъчийрин акахьнавай хзанда дидедиз хьана. Адан буба — лезги Гьасанан хва Али, диде — са пай немцерикай, са пай французрикай тир Елена Владимировна Бек я[1].
1927 йисуз мектеб куьтягьайдалай кьлухъ, ам М. В. Фрунзедин тӀварунихъ галай ЧӀехи гьуьлерин ва дяведин училищедик экечӀна (исятда — Санкт-Петербургдин гьуьлуьн дяведин институт), амма 1929 йисуз начагъзай виляй ам тарсарикай хкудна[1]. Ахпа ада Дагрыбтрестдин челегар ийизвай заводда слесар яз кӀвалахна.1930 йисуз Азербайжандин нафтадин институтдик экечӀна (исятда — Азербайждандин нафтадинни промышленностдин гьукуматдин университет), 1931 йисуз ада Ленинграддин гимияр эцигдай институтда кӀел давамарна (исятда — Санкт-Петербургдин гьукуматдин гьуьлуьн техникадин университет)[2].
1935 йисуз институт кӀелна куьтягьайла, Гьасанов Серго Орджоникидзедин тӀварунихъ галай Балтикадин гимияр эцигдай заводдин ЦКБ-диз кӀвалахал ракъурна.1938 йисуз гимийрин бугъ ийидай къажгъанар туькӀуьрзавай кӀватӀалдин кьиле акъвазна. Дяведин йисара (1941—1945) ЦКБ-17-да кӀвалах давамарна, абуру женгинрин гимияр арадал гъизвай]])[2].
1946 йисалай эгечӀни Балтикадин заводдин ЦКБ-дин кьилин конструктор тир. 1950 йисара Гьасанован гъилик галаз ва адан иштираквал галаз са жерге цӀийи бугъ акъуддай къажгъанар арадал гъана.
1958 йисуз Ленинан тӀварунихъ галай премиядиз лайихлу хьана (гьуьлуьн кӀиникай физвай гимийриз атомны реакторар арадал гъайивиляй)
1959 йисалай эгечӀна — Ленинграддин гимияр эцигзавай институтдин къажгъанар туькӀуьрзавай кафедрадин доцент тир.
1966 йис — техникадин илимрин доктор (бугъ гьасил ийидай машинар арадал гъайивиляй), профессор.
1973 йисан 28 майдиз Генрих Гьасанов регьметдиз фена. Ам Ленинграддин Богословски тӀвар алай сурарал кучукна[2].
Хзан
дуьзар хъувунГенрих Гьасанов тӀвар-ван авай урусатдин алимрин, философрин, писателрин, музыкантрин тухумдай акъатна. Виридаз малум тир философ Алкьвадар Гьасанан хтул, композитор Готфрид Гьасанован хайи стха, писатель Александр Бекан мирес я.
Пишкешар ва савкьатар
дуьзар хъувунРикӀел хуьн
дуьзар хъувун1976 йисуз адан тӀвар нафта тухузвай гимидиз гана (проект 1559-В)[3].
1982 йисуз Дербентдин са куьчедал Генрих Гьасанован тӀвар эцигнава[4].
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Железный Генрих» (урус). Федеральная лезгинская национально-культурная автономия (15 декабрь 2019). Ахтармишун 15 декабрь 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 ГАСАНОВ ГЕНРИХ (ИСМАИЛ) АЛИЕВИЧ (урус). Сайт Сулейман-Стальский района (15 декабрь 2019). Ахтармишун 15 декабрь 2019.
- ↑ Генрих Гасанов – проект 1559В (урус). Водный транспорт (15 декабрь 2019). Ахтармишун 15 декабрь 2019.
- ↑ Алиева Д. Г. Улицы древнего Дербента. — Махачкала : Издательский дом «Эпоха», 2019. — С. 109.