Янцзы
Янцзы («Яргъи вацӀ») — Евразиядин виридалайни яргъи ва яд пара авай вацӀ, цив ацӀайвилелни яргъивилел гьалтайла дуьньядин пудлагьай вацӀ язва. Китайдин чилерай тӀуз физва, адан яргъивал — 6300 км, бассейндин кьадар — 1 808 500 км² я[1].
Янцзыдин бассейнди Китайдин чилерин вад паюникай са пай кьван кьунва, ина уьлкведин агьалийрин пуд паюникай са пай кьван яшамишзава[2]. Китайдин тарихда, медениятдани экономикада, Хванхедизни хьиз, Янцзыдиз лап чӀехи метлеб ава. Янцзыдин Дельта лугьудай абад тир регионди Китайдин КъВБ-дай 20 процент кьван акъудзава. Янцзы вацӀал эцигнавай «Пуд кӀам» лугьудай ГЭС дуьньядин виридалайни чӀехи гидроэлектростанция язва[3][4]. ТӀебии ва медениятдин патарихъай вацӀ Китайдин Кефердинни Кьибледин патарин арада авай чӀехи метлеб квай сергьят язва.
Янцзы вацӀ пара экосистемайрай тӀуз физва, амма ам вични са шумуд эндемикар тир ва квахьзавай жуьреяр яшамишзавай ара язва. Мисал патал, ина китайдин вацӀун делфинар (гила терг хьанвай), китайдин аллигаторар ва кореядин осетрар. Гьукуматди вацӀун бязи чкаяр заповедникар хьиз хуьзва. Юннан провинциядин рагъакӀидай пата вацӀ дерин кӀамарай тӀуз физва, и Янцизидин паюникай «Пуд къушаба физвай вацӀ» лугьудай мили парк туькӀуьрна. Ам ЮНЕСКОдин Виридуьньядин Ирсинин сиягьдик акатзава.
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ Yangtze River — Encyclopaedia Britannica
- ↑ (кит.)(кьейи элячӀун) Accessed 2010-09-10
- ↑ Three Gorges Dam, China : Image of the Day. earthobservatory.nasa.gov. Ахтармишун 3 ноябрь 2009.
- ↑ International Rivers, Three Gorges Dam profile Архивация 20 апрель 2009 йисан., Accessed August 3, 2009