Ширак марз
 Ширак марзарм. Շիրակի մարզ | ||||||||
|
||||||||
| Кьилин шегьер: | Гюмри | |||||||
| ЧӀехи шегьерар: | Гюмри, Артик | |||||||
| Уьлкве: | Эрменистан | |||||||
| Административ паюн: | 3 шегьердин ва 39 хуьруьн муниципалитетар | |||||||
| Марзпет | Тигран Петросян | |||||||
| Майдан: | 2 681 км² | |||||||
| Агьалияр: | 251 941 ксар. (5-лагьай) | |||||||
| · Агьалидин чуькьуьнвал: | 93,97 ксар./км² | |||||||
| ЧӀал: | эрмен | |||||||
| Телефондин код: | ||||||||
| Сятдин чӀул: | UTC+4:00 | |||||||
| ISO 3166 код: | AM.SH | |||||||
| Сайт: | Официал сайт | |||||||
Ширак марз, Ширак вилаят (эрм. Շիրակի մարզ) — Эрменистанда авай вилаят я (эрм. մարզ [марз]). Административ юкь Гуьмри шегьер я.
Майдан — 2 681 км² я. Агьалияр — 251 941 кас я. Агьалидин къалинвал — 93,97 кас/км² я.
Гилан вилаятдин кьил Тигран Петросян, ам 2018-лагьай йисан 6-лагьай февралдиз тайинарна[1].
ТӀвар дуьзар хъувун
Гилан Ширак вилаятдиз Сур Эрменистандин Айрарат тарихдин вилаятда авай Ширак кантондин гуьрметдай тӀвар эцигна, адан кьилел 3-ни-8-лагьай виш йисарин арада Камсаракан пачагь сихил алай тир.
Муса Хоренацидив кьурвал, Ширакдин тӀвар эрменийрин миллетдин кьиса тир патриарх ва бине эцигайдан хтул Шарадикай арадал атана.
Амма Ширакдин краеведиедин музейдиз килигна, пара тариххъанрин фикирдалди, адан тӀвар цӀуру урартуйрин клинописда гьатнавай Эриахи уьлкведин тӀварцӀелай я. Ана Аргишти I пачагьди Эриахи уьлкведиз гьахьуникай ахъайзва.
География дуьзар хъувун
Ширак вилаятди Эрменистандин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунва. Кефердин пата Гуржистандихъ галаз, рагъакӀидай пата — Туьркиядихъ, кьибледин пата — Арагацотн вилаятдихъ галаз, рагъэкъечӀдай пата — Лори вилаятдихъ галаз са сергьятра ава.
Ина цин рачуниз килигна республикадин кьведлагьай вире чка кьунва — Арпи вир-ядхуьнуьхган я.
Ширак вилаятда кефердин пата Ашоцк плато (кьакьанвал 1900—2100 м) ва юкьванни кьибледин патара Ширак кьулувал (кьакьанвал: 1400—1800 м.) артух язва.
Вилаятдин зурба кьулувилер рагъэкъечӀдай пата — Базумни Памбак сувари, кефердин пата — Джавахетини Егнахах цӀиргъери, кьибледин пата — Арагац суван битавди кьуна. Ахурян вацӀу рагъэкъечӀдай пата вилаят туьркверин Карс провинциядивай чара ийизва.
Ахурян вацӀни адан ядхуьнуьхган — вилаятдин кьилин цин ресурс я.
Вилаятдин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунвай Арпи вирелай гъейри Ширакда мад вирер авай туш. Арпи вирен территория милли парк яз гьукуматди хуьзва[2].
Ширак вилаят туфдив, пемзадивни киреждин къванцив девлетлу я[3].
Милли парк «Арпи» дуьзар хъувун
Тарих дуьзар хъувун
Гилан Ширак марз 1995-лагьай йисан ноябрдин 7-лагьай йикъан административни территориал паюникай къанундалди арадал гъана. Ам Амасия, Ани, Артик район, Ахурян район ва Ашоцк район районар сад авунин рекьелди туькӀуьрнава.
Экономика дуьзар хъувун
Ширакской вилаятда Артикдин туфдин мяденди чка кьунва. Им дуьньядин виридалайни чӀехи вулкандин тифдин мяденрикай сад я. Адан рачар 250 млн м³ кьван я.
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ [ https://ru.armeniasputnik.am/politics/20190206/17137945/V-Shirake-i-Tavushe-naznacheny-novye-gubernatory.html Sputnik Армения — Ширакдани Тавушда цӀийи губернаторар]
- ↑ Protected Planet — Эрменистанда авай Арпи вир
- ↑ Armenian Geographic — Ширак
ЭлячӀунар дуьзар хъувун
- Официал сайт (эрм.)
|
|
Им Эрменистандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |