Урусатдин тӀаратӀ
Урусатдин тӀаратӀ — Урусатдин Федерациядин официал гьукуматдин символ. 1993 йисан 11 декабрьдиз тестикь авунвайди я[1].
ТӀаратӀдин гьалар
дуьзар хъувунУрусатдин тӀаратӀ — барабар чӀехивал авай, вини — лацу, юкьван — вили ва агъа — яру рангарин пуд къаткай зуларикай ибарат тир дуьз пипӀерин парча я. ТӀаратӀдин гьяркьуьвилин адан яргъвилив гекъиг хьунухь — 2:3 я.
Рангарин символика
дуьзар хъувунЛацу — рикӀин чӀехивални рикӀин ахъавал къалурзава.
Вили — дуьзвал, леке квачирвални михьивал къалурзава.
Яру — жуьрэтлувал, викӀегьвал, рикӀин чӀехивални кӀанивал къалурзава.
Тарих
дуьзар хъувун1693 — 1917 йисара Урусатдин империяда лацу — вили — яру рангарин тӀаратӀ кардик квай.
1853 — 1883 йисара Романоврин несилдин «ЧӀулав — хъипи — лацу» рангар алай тӀаратӀ кардик квай. И тӀаратӀ — барабар чӀехивал авай, вини — чӀулав, юкьван — хъипи ва агъа — лацу рангарин пуд къаткай зуларикай ибарат тир дуьз пипӀерин парча тир.
1918 — 1991 йисара РСФСР-дин тӀаратӀ, ва гьакӀни СССР-дин тӀаратӀ (1924 йисан 18 апрель — 1991 йисан 25 декабрь) кардик квай.
Шикилар
дуьзар хъувун-
Урусатдин империядин тӀаратӀ, 1853—1883 йисар
-
«ЦӀийи урус халкьарин тӀаратӀ», 1914—1917 йисар
-
РСФСР-дин тӀаратӀ, 1954—1991 йисар
-
СССР-дин тӀаратӀ, 1924—1991 йисар
-
Урусатдин тӀаратӀ, 1991-й 25 декабрь—1993-й 11 декабрь
-
Урусатдин Гьуьлерин-дяведин флотдин тӀаратӀ, 1720—1918, 1992 — иниз