Украинар
українці
Вири санлай кьадар

45 миллион кьван

Гегьенш хьанвай ареал
Украинадин пайдах Украина 37 541 693 кас (2001 йис)
Урусатдин пайдах Урусат 8 927 988 кас (2010 йис)
Канададин пайдах Канада 1 251 170 кас (2011 йис)
Бразилиядин пайдах Бразилия 1 010 000 кас (2009 йис)
АСШ-дин пайдах АСШ 976 314 кас (2009 йис)
Къазакъстандин пайдах Къазахстан 333 031 кас (2009 йис)
Аргентинадин пайдах Аргентина 300 000 кас
Молдавия Молдавия 282 406 кас (2004 йис)
Беларусиядин пайдах Белоруссия 158 723 кас (2009 йис)
ЧӀал
Украин чӀал
Дин
Христианвал, православие
Арадал атун
славянар
Расадин жуьре
Акатзава
рагъэкъечӀдай патан славянар
Мукьва халкьар
урусар, белорусар
Ареалдин карта


Украинар (укр. українці) — асул гьисабдалди Украинада уьмуьр гьалзай, рагъэкъечӀдай патан славян халкь. Абурун хайи чӀал украин чӀал я. Адетрал православ христианвал кьиле тухузва.


Этнонимар

дуьзар хъувун

ХӀХ виш йисал кьван украинар чпиз лугьудай «русинар». И тӀвар юкьван асиррин Киевдин Рус гьукуматдин тӀварцӀикай я. Латин кхьинара русинарикай «рутенар» тӀвар алаз кхьенвайди я.

XVI-XIX виш йисара русинариз гьакӀани «казакар» лугьудайтир. XVII-XIX виш йисара гьакӀани «малоросы» тӀвар хьанвайтир. Грек чӀалал Украинадин тӀвар виликди тир «Μικρὰ Ῥωσσία» — ГъвечӀи Урусат.

«Украин» (українець) миллетдин тӀвар хьиз садлагьай рачара 1660 йисан документда гьалт жезва — Йозеф Данило Дзик къенин Италиядин чилерал алай Падуан университетдик акатайла кхьенвай документда хьи, ам миллетдай украин я. Адалай вилик Украинадай атанай студентри документра чпин миллет кхьизвай «русинар».


Этногенез

дуьзар хъувун

Украинар индо-европей славян халкь (этнос) я. Украинадин чилерал абура уьмуьр гьалзава тахминан неолитдин чӀаварлай.

Антропология

дуьзар хъувун
Асул макъала: Украин чӀал
  • Народы России: живописный альбом, Санкт-Петербург, типография Товарищества «Общественная Польза», 3 декабря 1877, ст. 18
  • Украинцы. Отв. редакторы Н. С. Полищук, А. П. Пономарёв. Утверждено к печати Учёным советом Института этнологии и антропологии им. Н. Н. Миклухо-Маклая Российской академии наук. М.: Наука, 2000 ISBN 5-02-008669-X.
  • Чирков О. Етнічна територія українців (Українська етнічна територія) // Український геополітичний словник / Авт. кол.: Крисаченко В. С., Турпак Н. В. та ін. — К.: «МП Леся», 2010. — 531 с.
  • Чирков О. Етнічна територія (етнічні землі) // Україна-Етнос. / НДІУ; Фігурний Ю. С., Баран В. Д. та ін. — К., 2006. — С. 78-81.
  • Чирков О. Этногеографическая составляющая украиноведческой терминосистемы (на укр. языке). Архивация 3 август 2012 йисан.
  • Чирков О. Утраченные земли (на укр. языке)(кьейи элячӀун)
  • Чирков О. Антропологические термины — неотъемлемая составляющая терминосистемы украиноведения // Сборник науч. трудов НДИУ. — К.: «Рада», 2008. — Т. XXI. — С. 389—398. — (на укр. яз.)
  • Чирков О. Сущность связи между антропологией (физической антропологией) и украиноведением // Сборник науч. трудов НДИУ. — К.: «Рада», 2008. — Т. XXII. — С. 46-50. — (на укр. яз.)
  • А.Котенко, А.Миллер, О.Мартынюк «Малоросс»: эволюция понятия до Первой мировой войны