Нугъай чӀал: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Новая страница: «{{ЧӀал2 |тӀвар = Нугъай чIал |вичин тӀвар = Ногъай тили, Ногъайша |уьлквеяр = {{Дагъустандин п…» Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
Нет описания правки Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
||
ЦӀар 25:
|ISO3 = nog
}}
'''Нугъай чIал''' ''(нугъай тили)'' — асул гьисабдалди [[Ставропольдин край]]да, [[Дагъустан]]да, [[Къарачай-Черкесия Республика]]да, [[Астраханьдин вилаят]]да, [[Крым Республика]]да ва [[Чечня]]да уьмуьр ийизвай [[нугъаяр|нугъай]] халкьдин хайи чIал я. [[Туьрк чIалар]]ин группадин [[кыпчак чIалар]]ин хзандин кыпчак-нугъай чIаларин хилек акатзава. И хилек гьакIни [[къаракалпагъ чIал|къаракъалпагъ]] ва [[казах чIал]]арни акатзава. И чIалар сад садаз пара мукьва я.
[[2010 йис]]ан малуматриз килигна, нугъай чIалал Урусатда 87 агъзур кас рахазвай. Дагъустан ва Къарачай-Черкесия Республикайра нугъай чIалак гьукуматдин чIалан статус гала.
И чIалал газетар акъатзава «Шоьл тавысы» ''(Чуьлерин ван)'' (Дагъустанда) ва «Ногай давысы» ''(Нугъайрин ван)'' (Къарачай-Черкесияда).
==Нугъатар==
* къаранугъай нугъат (Дагъустан ва Чечня)
* къум (куьми) нугъат (Ставропольдин край)
* акнугъай ва я кубань нугъат (Къарачай-Черкесия)
* къарагаш нугъат (Астрахань вилаят)
Крым-татар чIалан ''степной'' (ва я кеферпатан) нугъатни гъакъикъатда нугъай чIалан нугъатрикай сад я. Бязи лингвистри фикирзава хьи, юртадин ва алабугат татаррин чIалар нугъай чIалан нугъатар я, гьа чIавузни муькуь алимрин фикирралди и кьве чIалар нугъай чIалан таъсирдик акатнай татар чIалан нугъатар я.
Нугъай чIал, [[къаракалпагъ чIал]], [[казах чIал]], гьакIни [[крым-татар чIал]]ан степной нугъат ва [[узбек чIал]]ан кыпчак нугъат — ибур вири туьрк чIаларин группадин кыпчак-нугъай подгруппадик акатзава. Вири кыпчак-нугъай чIалар ва нугъатар сад садаз акьван мукьва я хьи, дуьньядин чара-чара пипIера уьмуьр ийизвай и халкьари сада сад гъавурда акьазва. Ва алимрин фикирдалди, и чIалар дегь девирда авай ва тарихдин къене пай хьанвай са умуми чIалан нугъатар я.
Эдебиятдин нугъай чIал къранугъай нугъатдин бинедал арадал гъанва.
== ЭлячӀунар ==
{{Туьрк чIалар}}
[[Категория:Алфавитдиз килигна чӀалар]]
[[Категория:Дагъустандин чIалар]]
[[Категория:Къарачай-Черкесиядин чIалар]]
[[Категория:Туьрк чIалар]]
[[Категория:Кыпчак чIалар]]
| |||