Википедия

Тигьирхуьр: различия между версиями

Интерактивная навигация по истории
Вилик алатай дуьзар хъувунЦIийи масакIавилер
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ВизуальныйВики-текст
гъ Aslan4ik Тагьирхуьр макъаладин тӀвар, ракъурунин винелай Тигьирхуьр -диз масакӀа хъувуна
Нет описания правки
ЦӀар 1:
{{ЯШЧ2+
{{ЯШЧ-Урусат
|тӀвар=Тигьирхуьр
| статус = Хуьр
|статус= Хуьр
| тӀвар = Тагьирхуьр
| урусвичин чӀалал тӀвар = {{lang-ru|Тагиркент}}
|ЯШЧдин статус =
| пайдах =
|уьлкве = Урусат
| герб =
|lat_deg = 41.6087684 |lat_min = |lat_sec =
| координатар =
|lon_deg = 48.3073997 |lon_min = |lon_sec =
| региондин карта =<div style="position: relative; width: 300px;">
|CoordAddon =
[[Файл:Magaramkentsky_district_locator_map.png|300px|]]
|CoordScale =
{{метка изображения|x=0.76 |y=1.26 |scale=300|text=Тагьирхуьр<br />[[Файл:Red pog.png|10px|center]]}}
|гьукуматдин картадин алцум =0
</div>
|региондин картадин алцум =300
| уьлкве = [[Урусат]]
| райондин жуьрекартадин =алцум Муниципал район: =300
|региондин жуьре = Федерациядин субъект
| район = [[Мегьарамдхуьруьн район|Мегьарамдхуьруьн]]
| регион = [[Дагъустан]]
|регион таблицада = Дагъустан
| хуьруьн жуьре =
|райондин жуьре = Муниципал район
| хуьр =Хуьруьн совет:
|район кьенепатан паюнар =[[Мегьарамдхуьруьн хуьруьнсовет|«Мегьарамдхуьруьн» хуьруьнсовет]]район
|район таблицада = Мегьарамдхуьруьн район{{!}}Мегьарамдхуьруьн
| кьилин жуьре =
|C в регион = нет
| кьил =
|жемятдин жуьре = Хуьруьнсовет
| бине эцигай тарих =
|жемят = [[Мегьарамдхуьруьнсоветдик|«Мегьарамдхуьруьн»]]
| садлагьай тӀвар кьун =
|жемят таблицада =
| виликан тӀварар =
|къенепатан паюнар =
| статус йисалай =
|кьилин жуьре =
| майдан =
|кьил =
| ЯШЧ кьакьанвал =
|бине эцигай тарих =
| гьава =
|майдан =
| агьали =
|статус йисалай =
| сиягьдиз кьачур йис =
|кьакьанвилин жуьре = АПдин кьакьанвал
| агьалидин къалинвал =
|ЯШЧдин кьакьанвал = гьуьлуьн дережадилай <br />437
| агьалидин къалинвал =
|климат =
| халкьар =[[лезгияр]]
|официал чӀал =
| динар =[[суьнни-мусурманар]]
|агьалияр = 321
| сятдин чӀул =UTC+4
|сиягьдиз къачур йис = 2002
| телефондин код =+787235
|къалинвал =
| почтунин индекс =368792
|агломерация =
| автомобилдин код =05
|миллетар = [[лезгияр]]
| Код ОКАТО =82237840002
|динар = [[сунияр|суни]] - [[мусурманар]]
| сайт =
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
| commonscat =
|сятдин чӀул = +4
}}
|DST =
|телефондин код = +7 87235
|почтунин индекс = 368792
|почтайрин индексар =
|автомобилдин код = 05
|идентификатордин жуьре = Код ОКАТО
|цифрадин идентификатор = 82 237 840 002
|Commons-ра категория =
|сайт =
|сайтдин чӀал =
|add2n = Космосдай акунар
|add2 = [http://wikimapia.org/#lang=ru&lat=41.608768&lon=48.307400&z=13&m=yh www.wikimapia.org]
}}
 
'''ТагьирхуьрТигьирхуьр''' ({{lang-ru|Тагиркент}}) — [[Дагъустан]] республикадин [[Мегьарамдхуьруьн район]]да авай, [[Мегьарамдхуьруьн хуьруьнсоветМегьарамдхуьруьнсовет|«МегьарамдхуьруьнМегьарамдхуьруьнсоветдик» хуьруьнсовет]]дик акатзавай хуьр. <ref>[http://www.bankgorodov.ru/place/inform.php?id=186749#eda «Банкгородов» сайтда Тагьирхуьр хуьруькай официал малуматар]</ref>
 
== География ==
Хуьр [[Мегьарамдхуьруьн район]]дин юкьван, райондин юкь тир [[Мегьарамдхуьр]]елай 3 км яргъал ала.
===Алай чка===
 
==Тарих==
[[XIX виш йис]]ан [[1866 йис]]уз Вини Тигьирхуьр хуьр вири [[Куьре ханвал]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатнай. Империядик квай чIавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин [[Куьре округ]]дин [[Гуьней наибвал]]диз талукь тир. [[Къуйсун]] ва [[Мегьарамдхуьр]]уьхъ галаз Мегьарамдхуьруьнжемятдик акатзавай.
 
Тигьирхуьруьн бине, кIунтIал алай Вини Тигьирхуьряй агъаниз куьч хьанвайбуру кутунай. Вини хуьр, винел пад кьулу кIунтIал, чIехи тамур агъа кьиле алай. Хуьруьн кьибле пата алгъай там ала. Вини хуьр гилан хуьрелай тахминан 550 метр кефер пата ала. Гила Вини Тигьирхуьруьн чкадал анжах кIвалерин харапIаяр ва кьулухъ чIехи сур амукьнава. Хуьруьн тIвар, адан бине кутур Тагьир тIвар алай касдихъ галаз алакъалу я (Тагьиран хуьр). Гзаф дегь ва гъвечIи хуьр тир, ина вирини вири 60-70 кIвалер авай. Хуьруьн кьулухъ пара гегьенш сур ала, а сурал [[араб чIал]]ал эпиграфиядин шикилар ва кхьинар алай сурун кьилин къванер ама. Са тIимил вилик вахтунда хуьре, цларал араб чIалал кхьинар алай цIуру мискIин амукьнай, амма гуьгъуьнлай амни чкIана. Тигьирхуьруьнвийрин рикIел цIуру хуьре кьилдин чIурарин, мулкарин ва багърин тIварар къедалди амукьнава, ибур: «Загьиран чIур», «Загьиран никIер», «Къафланан багъ», «Къафланан ник» тIварар тир. Хуьруьн гьар са кIвалин кIане къуьл хуьдай фур авай. Совет береда хуьре сифте кьилин мектебдин дарамат эцигнай.
 
[[1958 йис]]алай гатIумна хуьруьн эгьлияр хуьруьн агъана авай дигизвай чилериз куьч жез эгечIнай. ЦIийи чкадал садлагьай кIвал Фергьатрин Барзухана эцигнай. Гьугъуьнлай иниз амай эгьлиярни куьч хьана ацукьнай. Гьа икI гилан Тигьирхуьр арадал атанвай. ЦIийи хуьре, хуьруьн эгьлийринни колхоздин куьмекдалди мектебдин дарамат эцигнай. И мектеб гилалди ама. А чIавуз колхоздин председатель Саруханов Сарухан тир. Мектебдин кьилерни директорар Абдурагьманрин Абдуллагь (1958-1960 йисара), Къадимрин Гьейдар ( 1960-1974 йисара), Абдулмежидрин Абдулмежид (1974-2007 йисара). [[2007 йис]]алай къедалди мектебдин директорвилин везифадал Амирханрин Гьадижат ала.
 
==Агьалияр==
[[2002 йис]]ан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 321 касди уьмуьр гьалзавай <ref>[http://flnka.ru/obsh_magaramkentskiy_rayon.html Мегьарамдхуьруьн район. ФЛНК]</ref>. Агьалидин вири [[лезгияр]], [[сунияр|суни]] - [[мусурманар]] я. [[1886 йис]]ан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Тигьирхуьр хуьруьн агьалидин кьадар, вири лезгияр яз 465 кас тир. <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/gyuney1886.html Гуьней наибвалдин хуьрерни агьалияр (1886 й.)]</ref>
 
== Баянар ==
{{Баянар}}
== ЭлячӀунар ==
* [http://magaramkent.com/ Дагъустан республикадин Мегьарамдхуьруьн райондин официал сайт]
 
== ЭлячӀунар ==
{{Мегьерамдхуьруьн райондин яшамиш жезвай чкаяр}}
* [http://tagirke.dagschool.com/istoriya_nashego_sela.php Тигьирхуьруьн тарихдикай]
 
{{Мегьарамдхуьруьн райондин яшамиш жезвай чкаяр}}
[[Category:Лезги хуьрер|М]]
[[Категория:Мегьарамдхуьруьн райондин хуьрер]]
[[Категория:Лезги хуьрер]]
Чешне "https://lez.wikipedia.org/wiki/Тигьирхуьр" я