Хъачмаз район: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки |
й |
||
ЦӀар 64:
== Агьалияр ==
Хъачмаз, Азербайжандин виридалайни гзафмиллетрин район я. Ина 25 - лай пара миллетар ава, абурун чIехи пай лезги халкьарин миллетрин группадик акатзавай: лезгияр, будугъар, хъирицIар, ергуьжар, жекар, хинелугъар я. Лезгияр, асул гьисабдалди, райондин кеферпатн хуьрера ва Худат шегьердин кьибледихъ галай хуьрера уьмуьр гьалзавайди я. Лезгийрин виридалайни чIехи хуьрер [[Ялама]] ва [[Мукьтадир]] посёлокар я. Районда авай лезгийрин саки зур пай цIапарихъ галаз ассимиляция хьана цIапариз элкъвенвайди я, лезги чIал анжах лап кьуьзуь несилриз чизва. Гьатта, са бязи лезгийри чеб са мус ятIа лезгияр тирди кьатIизвач. КIвалера цIапдал рахазвайди я. Ихьтин хуьрерик Нежефхуьр, Ругудлагьай отделение, Сейидли, Мукьтадир посёлокдин Велемирни Совхоз куьчеяр, Хурай ва маса хуьрер я. Акахьай агьалияр авай хуьрера вири цIапдал рахазва. ЦIапарихъ галаз ассимиляциядилай гъейри, лезгияр урусрихъ галазни акахьна терг хьанвайди я. Урус лезгияр авай хуьрер ибур — Набранни Мукьтадир посёлокар я. Ина лезги агьалийрин гзафни гзаф пай кIвалерани куьчеда урус чIалакай менфят къачузва. Аялривай лезги чIалал рахаз жезвач, и хуьрера гьатта кьуьзуьбурни итимар сад садахъ галаз урусдал рахазва. Идан себеб, вилик хуьруьн агьалийрин чIехи пай урусар тирди я. Эхиримжи ийсара, цIапари тухузвай туркизациядин политикадин куьмекдалди, и кьве хуьре урус чIалал рахазвай лезгийрин контингент цIап чIалаз элячIзавайди акваз жеда. Набрандинни Мукьтадир хуьрерин мектебра цIап ва урус секторар кардик ква, адет тирвал лезгияр урус, муькуь халкьарни цIап секторра тарсар къачузва. Лезги хуьрерин мектебра лезги чIалан тарсариз са кьве сят чара авунвайтIани, лезги чIалан муаллимарни ктабар авачирвиляй тарсар саки тухузвайди туш.
Районда уьмуьр гьалзавай лезгийрин чIехи пай, са чIавуз Дагъустандин Докъузпарани Ахцегь райондин хуьрерай чпин хуьрер туна иниз куьч хьанвайбур я. Дяве чIавуз кIевера гьатай сувавияр фан кIусан гуьгъуьна суварилай арандиз массайралди куьч жезвай.
Йисариз килигна райондин агьалийрин кьадар:
| |||