КъИДС: различия между версиями

[[Файл:Symptoms of AIDS.svg|thumb|<font color="grey">Симптомар СПИД</font>КъИДС]]

'''КЪачунвай иммун дефицитдин синдром''', ({{lang-ru|Синдром приобретённого иммунного дефицита; СПИД}}; {{lang-en|acquired immunodeficiency syndrome; AIDS}}) - — лап хаталу азар.

[[Файл:HIV Epidem.png|thumb|300px|<font color="grey">Азар дуьнеда чкӀанавал 2003 йис(гьукуматралди)</font>]]Гьа икӀ, ада Дагъустандални “гьужумна”«гьужумна». Адан дувулар куьруь са вахтунда лап деринриз фена. Къе арадал атанвай гьалари республикадин здравоохраненидин министерстводикни къалабулух кутунва. И хаталу азардин сирерикай ва ам чкӀизвай рекьерикай суьгьбет авун чи махсус корреспондентди Дагъустан Республикадин СПИД-центрадин духтур Жалал Мегьамедович РИЗВАНОВАВАЙ тӀалабна. Ингье ада вуч лагьанатӀа: - — Дугъриданни, махсус вирусар (ВИЧ-вирус иммунодефицита человека) себеб яз галукьзавай и азар гзаф хаталу, сагъардай мумкинвал авачир, инсанар телеф хьунал гъизвайбурукай я. Статистикадин делилралди, СПИД-дик дуьньяда йикъа 8 агъзур инсан азарлу жезва, 6 агъзур кас рекьизва. Россиядин Федерацияда ВИЧ инфекция квай 545 агъзур кас малум я, Дагъустанда лагьайтӀа, абурун кьадар 1620-далай виниз алатнава. Жалал Мегьамедович, СПИД акьван хаталу хьунин себебрикай ва ам акатунин рекьерикай лагьанайтӀа, хъсан тир. - — Хаталувал адакай ибарат я хьи, ам галукьай инсандиз хабарни тахьун мумкин я. Кьвед лагьайди, сагъардай дарманар саки малум туш. СПИД квай инсан рекьизва, пуд лагьайди, адан инфекция квай инсандиз яргъалди (4-6 вацралай 4-6 йисалди) хабар жезвач. Гила азардин лишанрикай: лимфоаденоматияни гардандин, кешерин, хъуьчӀерин патар-кӀанер (цӀумаруфар) са жуьре дакӀвада. Яргъал вахтунда ифинар акьалтда, геждалди къен фида, йифен вахтунда гьекь акъатда, яхун жеда. Гзафни-гзаф (60-80 % дуьшуьшра) СПИД-дик азарлубур стӀалжем хьанвайди хьиз аквада. Центральный нервийрин къурулуш харапӀ хьунни СПИД-дин лишан я. Азар галукьунин рекьер гьихьтинбур я лагьайтӀа, СПИД-дик азарлу ксарихъ галаз месин алакъайра хьун, гьахьтин азар квай касдин иви ягъун...ягъун…, азар квай дидеди аял хун.