Нальчик

Нальчик - Урусатдин кьибле пата авай шегьер я, Кабардино-Балкариядин республикадин кьилин шегьер я. Адан медениятдинни экономикадин юкьв. Шегьер-курортни кьушунвилин тӀвар-ван авай шегьер.

Кьилин шегьер Нальчик кабард.-черк. Налшык, карач.-балк. Нальчик Пайдах Герб Уьлкве УрусатУрусат Федерациядин субъект Кабардино-БалкарияКабардино-Балкария Шегьердин округ Нальчик шегьер Шегьердин мэр Ахохов Таймураз Борисович Бине кьунва 1724 йисуз Майдан 67 км² Климатдин жуьре юкьван дережадин Агьалияр ↗ 239 710 кас (2019) Къалинвал 3577.76 кас/км² Миллетар кабардинар, урусар, балкарар Динар суни - мусурманар, христианар Сятдин чӀул UTCUTC+3 Телефондин код +7 8662, 88662 Почтайрин индексар 360000 — 360904 Автомобилдин код 07 Код ОКАТО 83401000000 Официал сайт http://www.admnalchik.ru/ Нальчик Москва

География

Нальчикдин акунар

Нальчик гьукуматдин кьибле пата авайди я, Кабардино-Балкариядин кьулан пата. Шегьер вич дуьзендал ала, сувар адалай кьибле патахъ гала. Шегьер Терек вацӀуз авахьзавай вацӀ Нальчикдал ала, гьакӀни шегьердин къене Шалушкани Сухая Шалушка вацӀар ава. Шегьердин округдин майдан 131 км2 я, шегьердин вичин майдан 67 км2 я. Шегьердин виридалайни кьакьан чка Большая Кизиловка сув я (849 м). ГьакӀни шегьерда 18 минерал булах ава. Грунтдин йицер 3-5 метр дирин чкадал ала. Климат суван вилик гвай зонадин климат я. Кьулан йисан температура 9,6°С я. ЧӀехи пай къайар кьибел-рагъакӀидай патанни, рагъэкъечӀдай патанни кефер-рагъэкъечӀдай патанди я.

Агьалияр

Нальчикда 2019 йисуз 239 710 кас яшамиш жез, ада агьалияр пара жедай лишан къалурзавай. Урусатдин шегьеррикай ам 85 чкадал ала. Агьалийрин къалинвал 3577,76 кас/км2 тир. Миллетрикай шегьерда виридалайни пара кабардинар ава - 49,25%, ахпа къвезва урусар 28,77%, гугъуьна ава балкарар 12,16%. Гьавиляй шегьерда сунни-мусурманарни православи хашпересарни ава.

Экономика

Нальчикдин акунар

Нальчик индустриядин чӀехи юкьв я. Машинарэцигун, электроника, тӀуьнарЮ хъвадай зтӀар - и сферарин заводар ава Нальчикда. ГьакӀни шегьердин патаг сувар авайвили ина туриствилин пад пара хкаж хьанва - сувариз акьахунни минерал ятар патал.

Тарих

Нальчик къеле Ермолов генералди 1818 йисуз (дахьайтӀа 1822) эцигнавайди тир. Къеледин патаг инсанар яшамиш жедай чкаяр 1838 йисуз эцигнавай. 1871 йисуз абур слободадиз элкъуьрнавай, а чӀавара ана 3,5 агъзур кас яшамиш жезвай. 1871-1901 йисара слободадин агьалийрин кьадар 5096 касдалди пара хьана. Шегьердин статус Нальчикдиз 1921 йисуз ганвай. Дуьньядин Кьведлагьай дяведиз Нальчик немцери къачуна кьве вацран къене гьабурун гъиле авай. Шегьердин пара кӀвалер чкӀанвай.