Липецк

Шегьер Липецк урус.
Пайдах Герб
Координатар:
Регион:	Липецк вилаят
Шегьердин округ	Шегьердин округ Липецк шегьер
шегьердин кьил	М. В. Гулевский
Бине эцигай тарих:	1703 йис
Садлагьай тӀвар кьун:	1283 йис
Майдан:	320 км²
ЯШЧ кьакьанвал:	160 м
Гьава:	юкьван гьалдинни континентал
Агьали:	↑ 509 719 кас. (2014)
Къалинвал:	1592.87 кас./км²
Сятдин чӀул:	+3
Телефондин код:	4742
Почтунин индекс:	398000-398059
Автомобил код:	RUS 92 / UKR 27
Код ОКАТО:	67
Сайт:	http://www.lipetskcity.ru
Commons:	Lipetsk

Липецк (урус. Липецк) — Урусатда авай шегьер, Липецк вилаятдин административ, сиясатдин, экономикадинни медениятдин юкь я. Воронеж вацӀун къерехрал, Москвадилай кьибле патахъ 445 км яргъал мукь (чка) кьунвайди я.

2014-лагьай йисан малуматрив кьурвал, шегьердин агьалийрин сан-гьисаб — 509 719 кас я. И кьадардал гьалтайла Липецк Юкьванни ЧӀулав накьвадин экономикадин районда кьведлагьайди я (Воронеждилай кьулухъ).

География

Климат

Климат юкьван гьалдиндини континенталди, Москвада авайдаз тешпигь тирди. Липец Берлинни Амстердам шегьеррихъ галаз са гьяркьуьвилел аватӀани, хъуьтӀуьз ина дурумлу живедин винел алай къат жедайди я, гьер вацран юкьван температура −8 °C. Гад чимиди я, чиле вацран юкьван температура +20 °C. Йисан къене 500 мм кьван къвалар къвазва, максимум — чиле вацра.

2008-2009-лагьай йисарра Липецкда хъуьтӀуьн юкьван гьавадин температура — мекьивилин 5 градус тир (ам пара йисаррин къене чирнавай адетдин малуматрилай 3,2 градусдал чими я). А йисаррин къене къванвай къваларин кьадар нормадилай тӀимилди тир. Амма 2009/2010-2010/2011-лагьай йисаррин хъуьтӀер нормадилай мекьибур тир.

Статус ва административ къурулуш

Липецк вилаятдин администрация

Вилаятдин юкьван везифайрикай гъейри шегьер Липецк райондинни административ юкь я. ГьакӀни, вилаятдин гъилик квай шегьер яз, ада вилаятдин ибаратдик квай кьилди тир административ тек — шегьердин округ Липецк шегьер — арадал гъизва.

Гилан чӀаван сергьятра Липецкдин майдан 318,12 км² (01.06.2013-ан малуматар). Им бегьем чӀехи кьадар, Москвадин майдандилай (МТАР-дин сергьятрин къене) вирини-вири пудра гъвечӀиди я.

Шегьер кьуд округдиз — «Левобережный», «Октябрьский», «Правобережный», «Советский» — чара ийизва.

Шегьердин ибаратда адетдалди агъадихъ ганвай паяр (тарихдин мягьлеяр) чара жезва:

Юкь Новолипецк Переделицы Новая Жизнь Северный Рудник Сырский Свободный Сокол Сокольское Дикое

Ниженка Венера Район Опытной станции Мирный Жёлтые Пески Ссёлки Тракторный Заречье Дачный

Посёлок Силикатного завода Посёлок Студёновского рудоуправления Матырский Коровино Манеж

Липецкдин куьчеяр

ЧӀехи Петрдин майдан

2012-лагьай йисан гьалдив кьурвал, Липецкда 739 куьче ава (гьа гьисабдик, 3 проспект, 111 кӀакӀ, 23 майдан, 20 элячӀна фидай куьче, 2 бульвар, 5 шоссе, гьакӀни куьчедин статусдив барабар хьанвай 4 мягьле, 3 хир (поселка) ва 3 алакъадин АРМ-дин кӀвалерин кӀапӀал). И гьисабдик «Елецкий» микромягьледа авай 3 официал рекьелди арадал гъанвай куьче ква, амма алай чӀавуз абур гьеле гьакъикъатда кьиле фенвач.