Дезоксирибонуклеин цуруцӀ

Дезоксирибонуклеи́н цуруцӀ (ДНЦ) — чан алай организмрин виликфинин ва чпин функцияр кьиле акъудунин генетик программа хуьдай, несилдикай несилдиз тухудай ва реализация ийидай макромолекула.

ДНЦ-дин кьвекъатан спирал

Эукариотрин клеткайра (мисал яз, гьайванар ва я набататар) ДНЦ клеткадин хвехуьна хромосомрин къене авайди я, ва гьакӀни са шумуд клеткадин органоидрин къене ава (митохондрийрин ва пластидайрин).

Прокариотик организмрин клеткайра (бактерийрин ва архейрин) ДНЦ гьалкъадин ва я цӀарцӀин молекула, нуклеоид, къенепатай клеткадин мембранадиз галкӀанава. Абуруз ва агъа эукариотриз (мисал яз, дрожжайрин) плазмидаяр лугьудай чӀехитушир, асул гьисабдалди гьалкъадин ДНЦ-дин молекулаяр жезва. Идалай гъейри, ДНЦ са- ва я кьвецепдин молекулайривай ДНЦ къенеавай вирусрин геном арадиз гъиз жеда.

Химиядин жигьетдай, ДНЦ — тикрар жезвай блокрикай — нуклеотидрикай — ибарат жезвай яргъи полимер молекула я. Гьар са нуклеотид азотдин дибдикай, шекердикай (дезоксирибозадикай) ва фосфат кӀеретӀдикай ибарат я. ДНЦ къене азотдин дибрин кьуд жуьре авайди я (аденин, гуанин, тимин и цитозин).

ЭлячӀунар

дуьзар хъувун