Гусман Юлий Соломонан хва
Гусман Юлий Соломонан хва (1943 йисан 8-лагьай августдиз, Баку) — Советрин ва Урусатдиндин кинодин ва театрадин режиссер, телепередачаяр тухузвай кас, актёр, жемятдин ва политикадин алахъавайди. Урусатдин кинематографиядин устадвилин Академиядин сифтегьан миллетдин «Ника» премия бинедал эцигай кас я. КВН-дин жюридин гьамишан член я. Урусатдин чувудрин конгрессдин президиумдин член я. Урусатдин Федерациядин искусствойрин лайихлу алахъавайди (1993). Азербайжандин халкьдин артист (2002).
Гусман Юлий Соломонан хва | |
|---|---|
 | |
| Дидедиз хьайи чӀав | 1943 йисан 8 август (81 йис) |
| Дидедиз хьайи чка | Баку |
| Гьукумат | ССРГ ва Урусат |
| Пеше | кинорежиссёр, политик, театральный режиссёр, телеведущий, игрок КВН, актёр, Урусатдин Федерациядин Гьукуматдин Думадин депутат ва сценарист[1] |
| Пишкешар | заслуженный деятель искусств Российской Федерации, Дуствал орден, орден «Слава», орден «Дружба», благодарность Президента Российской Федерации, Азербайжандин халкьдин артист, заслуженный деятель искусств Азербайджанской ССР ва орден «Честь» |
| Сайт | http://yulygusman.info |
 Викигьамбарда авай шикилар | |
Уьмуьрдин рехъ
дуьзар хъувунАдан буба — медицинадин илимрин доктор, профессор Гусман Соломон Моисеян хва[2]. Дяведин вахтара Каспийски флотилияда кьилин терапевт яз кӀвалахна. Диде — Барсук Лола Юлиян руш — сифте пешедай актриса тир, гуьгъуьнлай таржумаяр ийиз хьана, педагогикадин илимрин доктор, профессор. Ю.Гусманан гафарай, Гусманрин вад несил Азербайжанда яшамиш хьана[3].
1960-лагьай йисуз школа кӀелна куьтягьайдалай кьулухъ, Юлий Азербайжандин Н.Нариманован тӀварунихъ галай медицинадин институтдик экечӀна. КӀелдай вахтунда ам психологиядал ашукь хьана: гипноздал, психотерапиядал, Фрейдан кӀвалахрал.
Институтда кьетӀендиз фикир ганвай жемятдин кӀвалахдиз ва спортдиз Жуьреба-жуьре спортдин хилярай ада кӀуьд разряд къачуна.
1964-лагьай йисуз ада дустарихъ галаз санал Бакудин КВН-дин клуб тешкил авуна. Ирид йисан кьене ам капитан хьана. Са шумуд сеферда СССР-дин чемпионар хьана, 1970-лагьай йисуз — «Чемпион чемпионов» турнирдин кубок къачуна.
1966-лагьай йисуз «врач-психиатр» пешедай институт кӀелна куьтягьна[4].
1970-лагьай йисуз профессор А.Алиеван тӀварунихъ галай институтдин аспирантурада кӀелна. «Клинико-психологические корреляции при церебральном атеросклерозе» темадай диссертаци кхьена[4].
1973-лагьай йисуз СССР-дин Госкинодин сценаристар ва режиссёрар гьазурзавай Кьилин курсар кӀелна куьтягьна[4].
1973-1988-лагьай йисарра «Азербайджанфильм» киностудияда режиссёр-постановщиквиле кӀвалахна[4].
1976—1984 лагьай йисарра — Азербайджандин гьукуматдин музыкадин театрадал регьбервал авуна. Я.Головановахъ галаз санал чӀехи гьикая «Контакт» кхьена (1976).
1982-лагьай йисуз И. М. Гольдинахъ галаз санал сценарий кхьена ва сифтегьан сеферда космосдин тарихда СССР-дин ва США-дин арада телемост тухвана[4].
1984-1985-лагьай йисарра — Бакудин манийрин театрадин кьиле авай режиссёр.
1988-лагьай йисалай башламишна Москвада яшамиш жезва.
1988-2002-лагьай йисарра — ЦДК-дин директор. Гьа йисарра «Дом кино» газет акъатзава, хсуси телевидениядин центрни туькӀуьрнава. Урусатдин тарихда садлагьай сеферда А.Солженицыназ, Н. С. Хрущёваз талукьарнавай политикадин нянияр. Россиядин сифтегьан миллетдин кинематографиядин премия «Ника» бинедал эцигай кас я[5].
Жегьил кинематографистриз чпин премия «Къацу ич — къизилдин пеш» туькӀуьрнавай.
1996-2000-лагьай йисара ОРТ каналда «Тема» передача тухуз хьана.
1999-лагьай йисуз «Вечер с Юлием Гусманом» лугьудай передача тухвана.
2005-лагьай йисуз Россиядин армиядин театрадин сегьнеда Ю. Гусмана ССРU-дин халкьдин артист В. Зельдманаз (гьа вахтунда адаз 90 йис хьанвай) багъшнавай Америкадин машгьур мюзикл «Человек из Ламанчи» (Сервантесан «Дон Кихот» романдин мотиврай) эцигна[5].
2006-лагьай йисуз Ю.Гусмана фантастикадин кино «Парк советского периода» акъудна[5].
2007-лагьай йисуз «Сити-FM» радиода акъатна Ю.Гусмана ва С.Чайкади тухузвай передача «Парк культуры и отдыха им. Ю.Гусмана»[5].
2010-лагьай йисуз Россиядин армиядин театрадин сегьнедал Ю. Гусмана ССРГ-дин халкьдин артист В. Зельдманаз (и сеферда адаз 95 йис хьанвай) багъшнавай спектакль «Муалимдихъ галаз кьуьлер» эцигна.
КВН-дин Кьилин лигадин жюридин гьамишан член я. Муьжуьд сеферда КВН-дин «Голосящий КиВиНдин» фестивальриз жюридин член яз теклиф авуна.
Хъуьруьнар ийидай передача «Чувство юмора» Первый каналда А. Масляковахъ галаз тухузва.
Пишкешар
дуьзар хъувун- Дуствилин Орден (2004)
- Орден «Слава» (2013, Азербайжан)
- Орден «Дружба» (2018, Азербайжан)
- Азербайжандин ССР-дин лайихлу устадвилин алахъавайди (1987).
- Урусатдин Федерациядин лайихлу устадвилин алахъавайди (1993)
- Азербайджандин халкьдин артист (2002).
Баянар
дуьзар хъувун- ↑ Проверено 15 сентябрьдиз 2023.
- ↑ Ю. С. Гусман. Архивация 7 октябрь 2009.(кьейи элячӀун) Ахтармишун 12 май 2009.
- ↑ Алла Грибинюк. Юлий Гусман: Азербайджан стал совсем другим. Вот об этом мы и сняли фильм // Вечерняя Москва : газета. — 15 ноября 2013.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Гусман, Юлий Соломонович (урус). ТАСС (31 октябрь 2020). Ахтармишун 31 октябрь 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Биография Юлия Гусмана (урус). РИА "Новости" (31 октябрь 2020). Ахтармишун 31 октябрь 2020.