Гуржи чӀал
| Гуржи чӀал (ქართული ენა) |
|
| Уьлквеяр: | Гуржистан, Урусат, Азербайжан |
| Регионар: | Къавкъаз |
| Офицал чӀал: | Гуржистан |
| Рахазвайбурун кьадар: | 4 500 000 агъ. |
| Классриз ччара хьун | |
| Категория: | Евразиядин чӀалар |
| — | |
| ЧӀалан кодар | |
| ISO 639-1: | — |
| ISO 639-2: | ka |
| ISO 639-3: | ge |
Гуржи чӀал (гуржи: ქართული ენა, картули эна [kʰartʰuli ɛna]) — картвел чӀаларин керетӀдихъ талукь тир чӀал. Гуржистандин гьукуматдин чӀал. Эдебиятдин ва гуржийрин умуми миллетдин чӀал. Яргъи эдебиятдин тарих авай чӀаларикай сад.
1993 йисуз рахазвайбурун кьадар — 4 млн-диз мукьва Гуржистанда, ва са шумуд виш агъзур муькуь уьлкеяра — виридалай гзаф Урусатда, АСШ-да ва Туьркияда.
Тарих
дуьзар хъувунГуржи чӀал картвел чӀаларин кӀеретӀдиз талукь я. И чӀаларин кӀеретдиз муькуь чӀаларин кӀеретӀрихъ галаз алакъаяр алимари гьеле субут авунач. Ава фикир хьи, гуржи чӀалаз баск чӀалахъ галаз алакъа ава, амма им субут хьанач.
Нугъатар
дуьзар хъувунГуржи чӀал туькӀуьр жезва са шумуд нугъатрикай: тблиссдин, кахетиядин, хевсур ва муькуь.
Кхьинар
дуьзар хъувун
Гуржи кхьинар V-й вишйисан кьудай садлагьай пайда арадал атана. Къадим асирриз кӀвалахдик кутун жезвай къадим гуржи кхьинар мргловани (асомтаврули); IX вишйисалай нусхури (нусха-хуцури, хуцури); XI вишйисалайни мхедрули (мхедрули-хели, саэро). Исятдин гуржи гьуруфатда 33 гьарда са сес къалурзавай гьарф ава, абурукай 5 ачух тир, 28 ачух тушир сес авайбур я.
| Гьарф | ТӀвар | Рекьемдин мана |
IPA | ISO 9984 | Раманизация | Кирилицада барабар я |
Мхедрули (მხედრული) | Нусхури (ⴌⴓⴑⴞⴓⴐⴈ) | Асомтаврули (ႠႱႭႫႧႠႥႰႳႪႨ) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ა | ანი | 1 | Шаблон:МФА2 | A a | A a | А а | 
|
|
|
| ბ | ბანი | 2 | Шаблон:МФА2 | B b | B b | Б б | 
|
|
|
| გ | განი | 3 | Шаблон:МФА2 | G g | G g | Г г | 
|
|
|
| დ | დონი | 4 | Шаблон:МФА2 | D d | D d | Д д | 
|
|
|
| ე | ენი | 5 | Шаблон:МФА2 | E e | E e | Е е | 
|
|
|
| ვ | ვინი | 6 | Шаблон:МФА2 | V v | V v | В в | 
|
|
|
| ზ | ზენი | 7 | Шаблон:МФА2 | Z z | Z z | З з | 
|
|
|
| ჱ | ჰე[ka] | 8 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
|
|
| თ | თანი | 9 | Шаблон:МФА2 | T' t' | T t | Ҭ ҭ | 
|
|
|
| ი | ინი | 10 | Шаблон:МФА2 | I i | I i | И и | 
|
|
|
| კ | კანი | 20 | Шаблон:МФА2 | K k | Kʼ kʼ | К к | 
|
|
|
| ლ | ლასი | 30 | Шаблон:МФА2 | L l | L l | Л л | 
|
|
|
| მ | მანი | 40 | Шаблон:МФА2 | M m | M m | М м | 
|
|
|
| ნ | ნარი | 50 | Шаблон:МФА2 | N n | N n | Н н | 
|
|
|
| ჲ | ჲე[fr] | 60 | Шаблон:МФА2 | — | — | Й й | 
|
|
|
| ო | ონი | 70 | Шаблон:МФА2 | O o | O o | О о | 
|
|
|
| პ | პარი | 80 | Шаблон:МФА2 | P p | Pʼ pʼ | П п | 
|
|
|
| ჟ | ჟანი | 90 | Шаблон:МФА2 | Ž ž | Zh zh | Ж ж | 
|
|
|
| რ | რაე | 100 | Шаблон:МФА2 | R r | R r | Р р | 
|
|
|
| ს | სანი | 200 | Шаблон:МФА2 | S s | S s | С с | 
|
|
|
| ტ | ტარი | 300 | Шаблон:МФА2 | T t | Tʼ tʼ | Т т | 
|
|
|
| ჳ | ვიე[fr] | 400 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
|
|
| უ | უნი | — | Шаблон:МФА2 | U u | U u | У у | 
|
|
|
| ფ | ფარი | 500 | Шаблон:МФА2 | P' p' | P p | Ҧ ҧ | 
|
|
|
| ქ | ქანი | 600 | Шаблон:МФА2 | K' k' | K k | Қ қ | 
|
|
|
| ღ | ღანი | 700 | Шаблон:МФА2 | Ḡ ḡ | Gh gh | Ҕ ҕ (Г' г') | 
|
|
|
| ყ | ყარი | 800 | Шаблон:МФА2 | Q q | Qʼ qʼ | Ҟ ҟ | 
|
|
|
| შ | შინი | 900 | Шаблон:МФА2 | Š š | Sh sh | Ш ш | 
|
|
|
| ჩ | ჩინი | 1000 | Шаблон:МФА2 | Č' č' | Ch ch | Ч ч | 
|
|
|
| ც | ცანი | 2000 | Шаблон:МФА2 | C' c' | Ts ts | Ц ц | 
|
|
|
| ძ | ძილი | 3000 | Шаблон:МФА2 | J j | Dz dz | Ӡ ӡ | 
|
|
|
| წ | წილი | 4000 | Шаблон:МФА2 | C c | Tsʼ tsʼ | Ҵ ҵ | 
|
|
|
| ჭ | ჭარი | 5000 | Шаблон:МФА2 | Č č | Chʼ chʼ | Ҷ ҷ | 
|
|
|
| ხ | ხანი | 6000 | Шаблон:МФА2 | X x | Kh kh | Х х | 
|
|
|
| ჴ | ჴარ[fr] | 7000 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
|
|
| ჯ | ჯანი | 8000 | Шаблон:МФА2 | J̌ ǰ | J j | Џ џ | 
|
|
|
| ჰ | ჰაე | 9000 | Шаблон:МФА2 | H h | H h | Ҳ ҳ | 
|
|
|
| ჵ | ჰოე[fr] | 10000 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
— | 
|