Барда район
Барда район (азер. Bərdə rayonu) — Азербайжанда авай район я.
| Яшамиш жезвай чка
Барда район
|
Майдан — 957 км². Агьалияр — 156 300 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 163,32 кас/км².
Административ юкь — Барда я.
Барда район Арандин экономикадин райондин ибаратдик акатзава
Тарих дуьзар хъувун
Райондин тӀвар адан административ юкь тир Барда шегьердин тӀварцӀелай къачуна[1].
Сифте кьиляй адаз Персиядин пачагь Пероздин (V виш йис) тӀварцӀелди[2][3] Перозапат лугьузвай тир (юкь. парс Pērōzāpāt[4])
Шегьердин тӀвар са шумуд чӀалалди къейд авунва: арм. Պարտավ/Partav[4][5], гуржи: ბარდავი/Bardavi[4], Барда (Берда’а, Бердаа) (араб. بردعة и араб. بردع)[4].
Бардан район 1930 йисан 8-лагьай августдиз туькӀуьрна[6].
География дуьзар хъувун
Районди Азербайжандин юкьванпата чка кьунва. Район кефердинни рагъакӀидай патахъ Евлах райондихъ, кефердинни рагъэкъечӀдай патахъ Агъдаш райондихъ, кефердин патахъ Зардоб райондихъ, кьибледин патахъ Агъдам райондихъ ва Агъжабеди райондихъ, рагъакӀидай патахъ Тертер райондихъ галаз сергьятдал ала.
Барда райондин территорияди Къарабагъдин кьулувилин юкьван пата чка кьнва. Райондин чӀехи паюнин рельеф алгъай ва лепедин кьулувили туькӀуьрзава. Кьакьанвал 200 метрдилай вине авач[7].
Кура вацӀ тирвал кьери авай тукъай тамар (умуми майдан — 7,3 агъзур гектар) яргъи хьанва[8]. Районда сикӀер, цӀуру къуьрер, ачкарар, къазар, бадбадар ва маса гьайванарни къушар гьалтзава. Районда Бардадин гьукуматдин заказник ава.
Районда юкьван гьалдин чими, кьурагьвал авай субтропикрин климат ава. Январдиз юкьван гьалдин температура 1,2 ва 1,8°С арада галтадзава, июлдиз: 25,6 ва 26,5 °С галтадзава. Юкьван гьалдин йисан къваларин дережа — 250—350 мм.
Агьалияр дуьзар хъувун
Йисариз килигна Барда райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[9][10].
| Йис | 2000 | 2005 | 2010 | 2015 | 2019 |
| Агьалияр | 130 600 | ↗ 136 100 | ↗ 142 400 | ↗ 151 200 | ↗ 156 300 |
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
- ↑ А. К. Аликберов. Эпоха классического ислама на Кавказе: Абу Бакр ад-Дарбанди и его суфийская энциклопедия «Райхан ал-хака’ик» (XI-XII вв.). — М.: Вост. лит., 2003. — С. 86.
- ↑ А. А. Иессен. Труды Азербайджанской (Орен-Калинской) археологической экспедиции. — М.-Л.: Изд-во Академии наук СССР, 1959. — С. 47.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Barḏaʿa — Encyclopædia Iranica. C. E. Bosworthдай макъала (урус)
- ↑ Партав // ЧӀехи советрин энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
- ↑ Bərdə rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
- ↑ Бәрдә рајону = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / Ҹ. Гулијевин редаксијасы илә.. — Азербайджанская советская энциклопедия: в 10 томах. — Баку: АСЕ-нын баш редаксијасы. — Т. 1. — С. 146—147.
- ↑ Division of Azerbaijan
- ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.
ЭлячӀунар дуьзар хъувун
- Официал сайт (азерб.)
|
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |