Алиева Сарат Гьажидин руш
Алиева Сарат Гьажидин руш (1924 йисуз, Урахи, Сергокъала район) – Советрин ва Урусатдин шаир, жемятдин ва политикадин алахъавайди я. Дарги я[1].
Алиева Сарат Гьажидин руш | |
|---|---|
| Дидедиз хьайи чӀав | 1924 йисан |
| Дидедиз хьайи чка | Урахи |
| Кьиникьин чка | Магьачкъала |
| Пеше | кхьираг |
| Пишкешар | Орден «Лайихлувилин Лишан» ва Орден Зегьметдин Яру Пайдах |
Уьмуьрдин дуьзар хъувун
Сарат Алиева 1924 йисуз Урахи хуьре дидедиз хьана[2]. Адан буба Гьажи Алиев – сифтегьан Дуьньядин ва урусринни японрин арада хьайи дяверин иштиракчи тир, 3 ва 4 лагьай дережадин Георгиядин тӀварунихъ галай хашарин кавалер. Диде Уздият – тӀвар-ван авай дарги халкьдин шаир Омарла Батыраян тухумдай акъатнавайди я[2]. Уьмуьрдин кьил Сарат Алиеван хайи хуьруьн дагъларик, дидеди кьепӀиник ягъзавай манидик лап кӀевиз кутӀуна.
1941 йисуз Урахи хуьруьн юкьван школа куьтягьна[2]. А йисара мектебра муаллимар бес жезвачир. Гьаниз килигна Сарат, мектеб куьтягьайдалай кьулухъ, гьасятда гъвечӀи аялриз тарсур гуз Кища хуьре кӀвалахиз башламишна[2]. Ахпа ада вичин хайи мектебдани кӀвалахна.
ДГПИ-дин химиядин ва биологиядин факультет кӀелна куьтягьна. Сергокъалада авай педучилищеда муаллим яз ва завуч яз кӀвалахна. Дагъустандин чирвилин министрдин эвез тир[1]. Каспийск шегьердин партиядин комитетдин секретарь, 10 йисалай гзаф ДГПИ-дин партиядин комитетдин секретардин чка кьунвай. 30 йис тирла ДАССР-дин Верховны Советдин халкьдин депутат яз хкянава[2][3].
С. Алиеван сифтегьан шиирар 1957 йисуз басма авуна. Сарат Алиева цӀийи рекьел экъечӀна.
С. Алиева вичин лап малум улу-буба Омарла Батыраякай ктаб кхьена «Хкуд тавунвай гъед». А ктабда чаз къалурна шаир адан мукьвабуруз гьикӀ аквазватӀа ва вичин фикирар ва чирвилер а касдикай[3].
1980 йисуз акъатна адан шииррин кӀватӀал «Гъетрен ишигъ».
1984 йисуз басма авунва шииррин кӀватӀал «Марфадин манияр», и кӀватӀалда ада кхьена Ватандикай, кӀаниваликай, инсанвиликай, дяведикай ва къведай вахтуникай.
1997 йисуз «Зулун билбил» кӀватӀал ва драма «Гьуьлжанат» Батыраян рушакай акъудна[3].
Кьиле авай темаяр и кӀватӀалда: дишегьлирин дерт ва бедбахтвал, вил алаз акъвазнавай дяведай чпин бубаяр, стхаяр, итимар хкведа лугьуз.
Сарат Алиеван гзаф шиирар тахьай кӀаниваликай кхьенвайбур я. Адан кӀани гада ам це лагьана эгякьдалди дяведиз тухвана, амма анай хтанач. Вири поэзиядай фенвай темаяр я кӀанивал, вил алаз акъвазун ва дарихвал. Шаирдиз виридалайни хъсандиз чизва гьикӀ гафар сад садахъ галаз агатриз, кьиле авайди хкудиз, хкягъиз гуьрчег сифетар ва ташпигьар[3].
И вахтара адан шиирар урус чӀалал акъудзава ,мадни гзаф инсанриз чир хьун паталди.
25 ноябрдиз 1991 йисуз ам кечмиш хьана. Вичин хайи хуьре Урахида кучукнава.
Пишкешар дуьзар хъувун
- ДАССР-дин лайихлу алахъавайди.
- РСФСР-дин лайихлу алахъавайди.
- Зегьметдин Яру Пайдахдин орден
- Лайихлувилин Лишан ва маса медалар.
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ 1,0 1,1 Сарат Алиева (урус). Путь Дарго (8 май 2020). Ахтармишун 8 май 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Непогасшая звезда» (урус). Национальная библиотека РД имени Расула Гамзатова (8 май 2020). Ахтармишун 8 май 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Стихи, радующие сердца (урус). «Дагестанская правда» (7 май 2020). Ахтармишун 7 май 2020.