3 январь

3 январь — григорийдин чӀаваргандал гьалтайла йисан 3-й югъ я. Йисан эхирдал кьван 362 югъ ама (яргъи йисуз 363 югъ).

Юлийдин чӀаваргандин 21 декабрьдихъ галаз сад къвезва.

Вакъиаяр

• 1911 йисуз — Туркестанда хьайи зурзалагди Верный шегьер михьиз чукӀурзава.
• 1959 йисуз — Аляска АСШ-рин 49-й штат хьанай.
• 1961 йисуз — Америкадин Садхьанвай Штатри Кубадихъ галаз дипломатиядин алакъаяр атӀанай.
• 1962 йисуз — Папа римскийди Фидель Кастро христианрин диндикай хкуднай.
• 1977 йисуз — Apple фирмади садлагьай компьютер туькӀуьрнай.
• 1994 йисуз — УФ-дин Иркутск шегьердин мукьвал Ту-154 самолётдин къаза хьанай. Экипаждин вири 116 кас телеф хьанай.

Суварар

Дидедиз хьана

Дуьньяда

Михаэль Шумахер

XIX виш йисалди

• 765 йис чи э. в. — Цицерон — римдин оратор, философни политикадин кар ийизвайди.
• 1591 йис — Валантен де Булонь — Франциядин шикилар.

XIX виш йис

• 1829 йис — Конрад Дуден, Германиядин филолог.
• 1876 йис — Вилгьелм Пик, Германиядин коммунист, садлагьай ГДР-дин президент (1949—1960).
• 1883 йис — Клемент Эттли, Британиядин политик, премьер-министр (1945—1951).
• 1892 йис — Джон Роналд Руэл Толкин, Инглис кхьираг, лингвист, филолог.
• 1897 йис — Пола Негри, АСШ-дин актриса.

XX виш йис

• 1906 йис — Алексей Григорьевич Стаханов, Советрин шахтёр, Социализмдин Зегьметдин Игит (1970).
• 1912 йис — Тибор Берцей, Венгриядин фехтованиедин устӀар, пудра Олимпиядин къугъунрин чемпион.
• 1921 йис — Гуннар Эрикссон, Швециядин лыжайраллаз къекъведай, 1948-й йисан Олимпиядин къугъунрин чемпион.
• 1929 йис — Сержо Леоне, Италиядин режиссёр, сценарист, продюсер.
• 1929 йис — Гордон Мур, АСШ-дин инженер, бизнесмен, миллиардер; Intel корпорациядин бине эцигай кас.
• 1956 йис — Мел Гибсон, АСШ-дин ва Австралиядин актёр, сценарист, продюсерни режиссёр.
• 1959 йис — Фёдор Николаевич Юрчихин, Урусатдин космонавт, Урусатдин Федерациядин Игит (2008).
• 1969 йис — Михаэль Шумахер, Германиядин автогонщик, Формула-1 иридра дуьньядин чемпион.
• 1976 йис — Ангелос Басинас, Грекрин футболист, 2004-й йисан Европадин чемпион.
• 1989 йис — Кохэй Утимура, Япониядин гимнаст, пудра Олимпиядин къугъунрин чемпион.

Кьена

XIX виш йисалди

• 1501 йис — Алишер Навои (Низамаддин Мир) — туьркдин/узбекдин шаир, гьукуматдин кӀвалах.
• 1795 йис — Джозайя Уэджвуд — Британиядин хъенчӀин къапар ийидай устӀар, предприниматель.

XIX виш йис

• 1871 йис — Константин Дмитриевич Ушинский, Урусатдин педагог, кхьирагни алим.
• 1875 йис — Пьер Ларусс, Франциядин филологни энциклопедист.

XX виш йис

• 1923 йис — Ярослав Гьашек, Чехиядин кхьираг, драматургни журналист.
• 1978 йис — Рубен Моран, Уругвайдин футболист, 1950-й йисан дуьньядин чемпион.
• 1979 йис — Конрад Гьилтон, АСШ-дин предприниматель, Hilton Hotels & Resorts бине эцигай кас.

XXI виш йис

• 2008 йис — Александр Гавриилович Абдулов, Советринни Урусатдин актёр.
• 2017 йис — Игорь Петрович Волк, Советрин космонавт, Советрин ГалкӀдин Игит (1984).
• 2020 йис — Касем Сулеймани, Ирандин дяведин кӀвалах, генерал-лейтенант.
• 2022 йис — Виктор Данилович Санеев, Советрин атлет, пудра артух хкадрундин устӀар, пудра Олимпиядин къугъунрин чемпион.