Лезги чӀаларНах-Дагъустан чӀаларин хзандик акатзавай чӀалан группа. Лезги чӀаларик 4 агъа группаяр ва 10 чӀал акатзава. Группадин чӀаларал рахазвайбурун вири санлай кьадар 1 миллион кьван я. Лезги чӀалар гегьенш хьанвай бинедин чилер: Кьиблепатан Дагъустан ва Кеферпатан Азербайжан я. Амма, и группадин чӀаларин ареалда урбанизациядин, яни хуьрерай шегьерриз куьч хьунин процесс гзаф вилик фенвайвиляй и число гьар йисуз агъуз жезва. Вучиз лагьайтӀа шегьерриз куьч жезвайбурун гзафбуруз хайи чӀалар герек къвезвач ва абур аста-аста арадай акъатзава.

Лезги чӀалар
Таксон:

хел

Статус:

вирида кьабулнава

Ареал:

Дагъустандин пайдах Кьиблепатан Дагъустан,
Азербайжандин пайдахКеферпатан Азербайжан

Рахазвайбурун вири санлай кьадар:

1 миллион кьван

Классификация
Категория:

Евразиядин чӀалар

Кеферпатан Къавкъаздин вини хзан (вирида кьабулнавач)
Нах-Дагъустан чӀаларин хзан
Квай чӀалар
Пай жезва:

кьуд агъа группайриз пай жезва

ЧӀаларин кодар
Файл:File:LEKIA.jpg

Социолингвистика илимдин фикирдалди, лезги чӀалариз чӀехи тафават авай статус хас я. Месела, вич лезги чӀалал 700 000 кьван кас рахазватӀа, арчи чӀалал 970 агакьана анжах са суван Арчи хуьруьн агьалияр рахазва.

Группадик акатзавай чӀалар дуьзар хъувун

ЧӀаларин генетик классификация дуьзар хъувун

РагъэкъечӀдай патан агъа группа — агъул чӀал, лезги чӀал, табасаран чӀал.

  • РагъакӀидай патан агъа лезги группа — рутул чӀал, цӀахур чӀал.
  • Кьиблепатан лезги агъа группа — будугъ чӀал, хъирицӀ чӀал.
  • Арчин агъа группа — арчи чӀал.
  • Удин агъа группа — удин чӀал, агван чӀал.
  • Хинелугъ агъа группа — хинелугъ чӀал.

Литература дуьзар хъувун

  • Алексеев М. Е. Вопросы сравнительно-исторической грамматики лезгинских языков. Морфология. Синтаксис. М., 1985.
  • Зaгирoв В. М. Истoричeскaя лeксикoлoгия языкoв лeзгинскoй группы. Махачкала, 1987.
  • Талибов Б. Б. Сравнительная фонетика лезгинских языков. М., 1980.

Баянар дуьзар хъувун

ЭлячӀунар дуьзар хъувун