Къах район

Къах район
Уьлкве	Азербайжан
Административ юкь	Къах
Кьил	Муса Шакилиев
Майдан	1 494 км²
Официал чӀал	азербайжан чӀал
Агьалияр	56 900 кас
Къалинвал	38,09 кас/км²
Сятдин чӀул	UTC+4:00
ISO 3166-2-дин код	AZ-QAX
Телефондин код	+994 24
Почтунин индекс	AZ 3400
Официал сайт	http://www.qax-ih.gov.az/

Къах район (азер. Qax rayonu) — Азербайжанда авай район я.

Майдан — 1 494 км². Агьалияр — 56 900 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 38,09 кас/км².

Административ юкь — Къах я.

Къах район Шеки-Закаталадин экономикадин райондин ибаратдик акатзава.

Тарих дуьзар хъувун

Археологиядин эгъуьнриз килигна, райондин территориядал инсанар энеолитдин, бронзадин ва сифтегьан ракьун виш йисан девирда яшамишиз ацукьна. Алатай вахтара Къах райондин территория Къавкъаздин Албаниядин ибаратдик квай тир. Гуьгъуьнлай Къах (Къахи) Кахети-Херетидин пачагьвилин пай тир, ахпа — сад тир Гуржистандин пачагьвилин пай тир. Шекидиз ва Ширвандиз XIII-лагьай виш йисуз Хулагуидар гьахь авурайдалай кьулухъ регионда монголрин куьчеривилин тайифаяр ацукьна. 1562-лагьай йисуз Персиядин шагь I Тахьмасибан къарардалди Къахда Илису султӀанат туькӀуьрна. 1803-лагьай йисуз Илису султӀанат Урусатдин империядик кутуна. 1930-лагьай йисуз Къах район туькӀуьрна^[1]^[2].

География дуьзар хъувун

Районди Азербайжандин кефердин пата чка кьунва. Район кефердин рагъэкъечӀдай патахъ Дагъустандихъ (Урусат), рагъакӀидай патахъ Гуржистандихъ, кефердин патахъ Закатала райондихъ, рагъэкъечӀдай патахъ Шеки райондихъ, кьибледин патахъ Евлах ва Самух районрихъ галаз сергьятдал ала.

Райондин кьибледин пата кьурагь субтропикрин климат ава, юкьван пата — чими ва ламу субтропикрин, суварра — къайи. Юкьван гьалдин йисан къваларин кьадар: кьибледин пата — 300 мм, кефердин пата — 1600 мм. Райондин территорияда Илису гьукуматдин заповедник ава^[3]. Заповедник чилерин чӀехи пай Агъчай хуьрел гьалтзава.