Жалгъан, Вини Жалгъан (урусДжалган) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай хуьр. «Жалгъан» хуьруьнсоветдин юкь ва сад тир хуьр я.

Урусатдин пайдах Хуьр
Жалгъан
урусДжалган
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Хуьруьнсовет
Майдан
4,1 км²
ЯШЧдин кьакьанвал
гьуьлуьн дережадилай
386 м
Агьалияр
725 [1] кас (2010)
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Телефондин код
+7 87262
Почтунин индекс
368612
Автомобилдин код
05
Код ОКАТО
82 220 000 008
Жалгъан (Дагъустан)
Жалгъан
Жалгъан (Дербент район)
Жалгъан

1926 - 1969 йисарин къене ва 1999 йисалай эгечӀна хуьруьнсоветдин юкь я [2] и с 1999 года.

ТӀварцӀикай дуьзар хъувун

Тат чӀалал «Жалгъан» цӀерекӀв, цӀелхем лагьай чӀал я.

География дуьзар хъувун

Хуьр Дагъустан Республикадин кьибледа, Дербент райондин юкьван пата, Дербент шегьердилай 3 км кьиблединни - рагъакӀидай пата, Жалгъан суван гуьнеда ала.

Тарих дуьзар хъувун

XIX виш йисуз Жалгъан хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Улусс магалдиз талукь тир. Жалгъан хуьруьнжемятдик акатзавай.

Агьалияр дуьзар хъувун

2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 746 касди уьмуьр гьалзавай [3]. 2010 йисан малуматриз килигна, хуьруьн агьалияр 725 касди туькӀуьрзавай.

Официал статистикадиз килигна Жалгъанрин агьалияр азербайжанар хьиз къейд авунвайди я, вири суни мусурманар я. Амма абурун вири сад-садахъ галаз рахуна цӀап чӀалаз элячӀнавай[4] ва совет бередин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайра азербайжанар хьиз гьисабдиз къачунвай [5], тарихдин къене ассимиляция хьана азербайжанариз элкъвенвай татар я.

1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Жалгъан хуьруьн агьалияр 271 кас тир [6].

Килигуниз лайихвилер авай чкаяр дуьзар хъувун

Дегь чӀаван мискӀин.

Халкьдин кеспияр дуьзар хъувун

Дегь чӀаван тегьерралди къванци цӀивиндин гьасилун.

Баянар дуьзар хъувун

  1. 11. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений. Итоги Всероссийской переписи населения 2010. Том 1. Численность и размещение населения. Росстат (2012). Архивация 1 июнь 2012. Ахтармишун 16 апрель 2012.
  2. Историко-архивный справочник административно-территориального деления Дагестана за 1920—2000 гг.— Махачкала, 2003.— 399 с.
  3. Дербентский район
  4. Таты — исторический этнос Кавказа
  5. Влиятельные этнические группы Дербента: еврейская община
  6. УЛУССКИЙ МАГАЛ (1886 г.)

ЭлячӀунар дуьзар хъувун