Геранбой район
Геранбой район (азер. Goranboy rayonu) — Азербайжанда авай район я.
| Яшамиш жезвай чка
Геранбой район
|
Майдан — 1 731 км². Агьалияр — 120 065 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 69,36 кас/км².
Административ юкь — Геранбой я.
Тарих дуьзар хъувун
«Геранбой» топоним «Геран» (шегьердай тӀуз физвай вацӀ) ва «Бойагьмедли» (шегьердин виликан тӀвар) гафарилай атайди. «Герань-» префикс и хуьр гаь и районда авай маса са тӀвар алай хуьрерикай чириз жедайвал. Са арадилай «-агьмедли» эхир алатна аватна[1].
Геранбой район 1930 йисан 8-лагьай августдиз туькӀуьрна. 1938 йисан 8-лагьай сентябрдиз адал Кьасум-Исмайлов район тӀвар эцигна[2].
1991 йисан 7-лагьай февралдиз Кьасум-Исмайлов ва Шаумян районар сад авуна, абурукай Геранбой район туькӀуьрна, административ юкь яз Кьасум-Исмайлов тайинарна (вад йикъалай адал Геранбой тӀвар эцигна).
География дуьзар хъувун
Районди Азербайжандин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунва. Район рагъэкъечӀдай патахъ Евлах райондихъ, кьибледин патахъ Тертер райондихъ, кьиблединни рагъакӀидай патахъ Келбажар райондихъ, рагъакӀидай патахъ Гейгел райондихъ ва кефердинни рагъакӀидай патахъ Самух райондихъ галаз сергьятдал. Кефердин патахъ адан къерехар Мингечаурдин водохранилищеди кьунва. Райондин къене республикадин статус гвай шегьер ава — анклав Нафталан.
Райондин кефердинни рагъэкъечӀдай пата арандин рельеф ава, кьиблединни рагъакӀидай пата — суван, кӀамар пара авай чка язва. Райондин территорияда дармандин нафтӀадин (нафтӀалан) мяден чкаяр ава, мад дуьньяда ам санани авай туш[3].
Районда юкьван гьалдин чими, кьарагь субтропикрин климат ава. Январдиз жезвай юкьван гьалдин температура: −1,5 ва −1 °С арада ава; июлдиз: 22 ва 26,5 °С арада ава. Юкьван гьалдин йисан къваларин дережа — 300—600 мм. Райондин территориядай тӀуз Кура вацӀун бассейндик акатзавай — Кюрокчай, Геран ва Корчай вацӀар авахьзава. ГьакӀни са шумуд водохранилище ава[4].
Агьалияр дуьзар хъувун
Йисариз килигна Геранбой райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[5][4][6][7][8][9][3].
| Йис | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2020 |
| Агьалияр | 36 838 | ↗ 44 825 | ↗ 55 655 | ↗ 61 113 | ↗ 70 303 | ↗ 86 645 | ↗ 94 244 | ↗ 120 065 |
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
- ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
- ↑ 3,0 3,1 Goranboy rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
- ↑ 4,0 4,1 Гасым Исмајылов рајону = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / Ҹ. Гулијевин редаксијасы илә.. — Азербайджанская советская энциклопедия: в 10 томах. — Баку: АСЕ-нын баш редаксијасы. — Т. 1. — С. 80.
- ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
- ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
- ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
- ↑ Division of Azerbaijan
- ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.
ЭлячӀунар дуьзар хъувун
- Официал сайт (азерб.)
|
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |