Тигьирхуьр: различия между версиями

[[XIX виш йис]]ан [[1866 йис]]уз [[ЦIуруЦӀуру Тигьирхуьр]] (Вини Тигьирхуьр) вири [[Куьре ханвал]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатнай. Империядик квай чIавузчӀавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин [[Куьре округ]]дин [[Гуьней наибвал]]диз талукь тир. [[ЦIуруЦӀуру Къуйсун]] ва [[Мегьарамдхуьр]]уьхъ галаз Мегьарамдхуьруьнжемятдик акатзавай.

Тигьирхуьруьн бине, кIунтIалкӀунтӀал алай ЦIуруЦӀуру Тигьирхуьряй агъаниз куьч хьанвайбуру кутунай. Вини хуьр, винел пад кьулу кIунтIалкӀунтӀал, чIехичӀехи тамун агъа кьиле алай. Хуьруьн кьибле пата алгъай там ала. Вини хуьр гилан хуьрелай тахминан 550 метр кефер пата ала. Гила ЦIуруЦӀуру Тигьирхуьруьн чкадал анжах кIвалеринкӀвалерин харапIаярхарапӀаяр ва кьулухъ чIехичӀехи сур амукьнава. Хуьруьн тIвартӀвар, адан бине кутур Тагьир тIвартӀвар алай касдихъ галаз алакъалу я (Тагьиран хуьр). Гзаф дегь ва гъвечIигъвечӀи хуьр тир, ина вирини вири 60-70 кIвалеркӀвалер авай. Хуьруьн кьулухъ пара гегьенш сур ала, а сурал [[араб чIалчӀал]]ал эпиграфиядин шикилар ва кхьинар алай сурун кьилин къванер ама. Са тIимилтӀимил вилик вахтунда хуьре, цларал араб чIалалчӀалал кхьинар алай цIуруцӀуру мискIинмискӀин амукьнай, амма гуьгъуьнлай амни чкIаначкӀана. Тигьирхуьруьнвийрин рикIелрикӀел цIуруцӀуру хуьре кьилдин чIураринчӀурарин, мулкарин ва багърин тIварартӀварар къедалди амукьнава, ибур: «Загьиран чIурчӀур», «Загьиран никIерникӀер», «Къафланан багъ», «Къафланан ник» тIварартӀварар тир. Хуьруьн гьар са кIвалинкӀвалин кIанекӀане къуьл хуьдай фур авай. Совет береда хуьре сифте кьилин мектебдин дарамат эцигнай.

[[1958 йис]]алай гатIумнагатӀумна хуьруьн эгьлияр хуьруьн агъана авай дигизвай чилериз куьч жез эгечIнайэгечӀнай. ЦIийиЦӀийи чкадал садлагьай кIвалкӀвал Фергьатрин Барзухана эцигнай. Гьугъуьнлай иниз амай эгьлиярни куьч хьана ацукьнай. Гьа икIикӀ гилан Тигьирхуьр арадал атанвай. ЦIийиЦӀийи хуьре, хуьруьн эгьлийринни колхоздин куьмекдалди мектебдин дарамат эцигнай. И мектеб гилалди ама. А чIавузчӀавуз колхоздин председатель Саруханов Сарухан тир. Мектебдин кьилерни директорар Абдурагьманрин Абдуллагь (1958-1960 йисара), Къадимрин Гьейдар ( 1960-1974 йисара), Абдулмежидрин Абдулмежид (1974-2007 йисара). [[2007 йис]]алай къедалди мектебдин директорвилин везифадал Амирханрин Гьадижат ала.