Иран: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
гъ →Преамбула |
Нет описания правки |
||
ЦӀар 1:
{{Гьукумат
| тӀвар = Иран
| официал тӀвар = Исламдин Республика Иран | тамам тӀвар = جمهوری اسلامی ایران
| тӀвар-род = Ирандин
| пайдах = Flag of Iran.svg
| пайдахдин тӀвар = Ирандин пайдах
Строка 10 ⟶ 12 :
| гимн = Ирандин гимн
| кьилин шегьер = [[Тегьран]]
| шегьерар = [[Тегьран]], [[
| чӀал = [[Фарси]]
| идара авунин тегьер = [[Исламдин республика]]
| кьил = [[Али Хаменеи]] ([[Ирандин рахбар|рахбар]]), <br>[[
| чил = 1 648
| цин кьадар = 0,7
| ччилиз килигна чка = 17
| халкь =
| халкьдин чка = 17
| агьалидин чуькьуьнвал =
| пул = [[Ирандин риал]]
| КъВБ =
| КъВБдин чка =
| агьалийрин са касдал къвезвай КъВБ =
| ИПВИ = 0,
| ИПВИ чка =
| интернет-домен = [[.ir]]
| телефондин код = +98
| сятдин чӀул = +3:30 / +4:30, [[IRST]]
}}
'''Исламдин Республика Иран''', куьрелди '''Иран''', гьакӀни 1935-лагьай йисал кьван '''Персия''' — [[Кьиблединни
КъВБ-диз килигна (маса къачунин алакьунин паритетдин жигьетдай) экономикадин кьадардал гьалтайла исламдин дуьньяда Иран кьудлагьай чкадал ала, РагъакӀидай патан Азияда — кьведлагьайдал (Туьркиядалай гуьгъуьниз<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html Сравнение ВВП]{{ref-en}}</ref>). Иран — технологиядин жегьетдай региондин виридалайни вилик фенвай гьукуматрикай сад я. Стратегиядин фикирдай Иранди Евразиядин чӀехи метлеб квай регионда чка кьунва, адаз ири нафтадинни тӀебии газдин запасар ава.▼
▲'''Исламдин Республика Иран''', куьрелди '''Иран''', гьакӀни 1935-лагьай йисал кьван '''Персия''' — [[Кьиблединни ракъакIидай патан Азия]]да авай гьукумат я. Кьилин шегьер — [[Тегьран]] я.
РагъакӀидай пата [[Иракь]]дихъ галаз, кефердинни рагъакӀидай пата [[Азербайджан]]дихъ галаз<ref name="midrf">[http://www.mid.ru/dks.nsf/606ebc9dffb0201643256be000604cf1/3d9d73ef46393d23c3257163002078b0?OpenDocument Иран — Общие сведения о стране]</ref>, [[Эрменистан]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, [[Туьркия]]дихъ галаз<ref name="midrf"/> ва кьабул тахьанвай [[Суван Къарабагъдин Респубдика]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, кефердин пата [[Туьркемнистан]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, рагъэкъечӀдай пата — [[Афгъанистан]]дихъни<ref name="midrf"/> [[Пакистан]]дихъ<ref name="midrf"/> галаз сергьят пайзава. Кефердин патай адан къерехар [[Каспий гьуьл]]уь, кьибледин патай [[Индиядин океан]]дин Персиядин ва Омандин заливри кьунва.▼
== Тарих ==
Кхьенвай чешмейриз килигайла Ирандин тарихди саки 5 агъзур йис желбзава. Адан чилер садлагьай гьукумат — [[Элам]] — чи девирдилай вилик III-лагьай агъзур йисуз [[Хузестан]]да арадал акъатна. Вич Агьеменидрикай тир Садлагьай Дарий авай чӀавуз Персиядин империя [[Греция]]дилайни [[Киренаика]]дилай гатӀумна [[Инд]] ва [[Тарим]] вацӀарал кьван яргъи тир.
Вичин кхьенвай тарихдин чӀехи паюнин къене Персия хьиз малум тир Иран 2000-дилай пара йисан къене дуьньядин виридалайни таъсирлу сиясатдинни медениятдин юкьварикай сад тир. Пара виш йисарин къене агъавал ийизвай дин заратуштравал тир. XVI-лагьай виш йисахъ ислам Ирандин гьукуматдин дин хьана.
Аятолла
▲КъВБ-диз килигна (маса къачунин алакьунин паритетдин жигьетдай) экономикадин кьадардал гьалтайла исламдин дуьньяда Иран кьудлагьай чкадал ала, РагъакӀидай патан Азияда — кьведлагьайдал (Туьркиядалай гуьгъуьниз<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html Сравнение ВВП]{{ref-en}}</ref>). Иран — технологиядин жегьетдай региондин виридалайни вилик фенвай гьукуматрикай сад я. Стратегиядин фикирдай Иранди Евразиядин чӀехи метлеб квай регионда чка кьунва, адаз ири нафтадинни тӀебии газдин запасар ава.
== География ==
▲РагъакӀидай пата [[Иракь]]дихъ галаз, кефердинни рагъакӀидай пата [[Азербайджан]]дихъ галаз<ref name="midrf">[http://www.mid.ru/dks.nsf/606ebc9dffb0201643256be000604cf1/3d9d73ef46393d23c3257163002078b0?OpenDocument Иран — Общие сведения о стране]</ref>, [[Эрменистан]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, [[Туьркия]]дихъ галаз<ref name="midrf"/> ва кьабул тахьанвай [[Суван Къарабагъдин Респубдика]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, кефердин пата [[Туьркемнистан]]дихъ галаз<ref name="midrf"/>, рагъэкъечӀдай пата — [[Афгъанистан]]дихъни<ref name="midrf"/> [[Пакистан]]дихъ<ref name="midrf"/> галаз сергьят пайзава. Кефердин патай адан къерехар [[Каспий гьуьл]]уь, кьибледин патай [[Индиядин океан]]дин Персиядин ва Омандин заливри кьунва.
=== Административ паюн ===
{{Image label begin|image=Blank-Map-Iran-With-Water-Bodies.PNG|width={{{width|500}}}|float={{{float|none}}}}}
{{Image label small|x=0.038|y=0.184|scale={{{width|480}}}|text=[[РагъакӀидай патан Азербайджан|РагъакӀидай патан<br
{{Image label small|x=0.087|y=0.122|scale={{{width|480}}}|text=[[РагъэкъечӀдай патан Азербайжан|РагъэкъечӀдай патан<br
{{Image label small|x=0.176|y=0.102|scale={{{width|480}}}|text=[[Ардебиль]]}}
{{Image label small|x=0.255|y=0.180|scale={{{width|480}}}|text=[[Гилян]]}}
Строка 63 ⟶ 64 :
{{Image label small|x=0.340|y=0.350|scale={{{width|480}}}|text=[[Кум (остан)|Кум]]}}
{{Image label small|x=0.190|y=0.538|scale={{{width|480}}}|text=[[Хузестан]]}}
{{Image label small|x=0.260|y=0.505|scale={{{width|480}}}|text=<center>[[Чехармехальни Бахтиария|Чехармехальни<br
{{Image label small|x=0.275|y=0.580|scale={{{width|480}}}|text=<center>[[Кохгилуйени Бойерахмед|Кохгилуйени<br
{{Image label small|x=0.310|y=0.265|scale={{{width|480}}}|text=[[Альборз]]}}
{{Image label small|x=0.375|y=0.440|scale={{{width|480}}}|text=[[Исфахан (остан)|Исфахан]]}}
{{Image label small|x=0.520|y=0.305|scale={{{width|480}}}|text=[[Семнан (остан)|Семнан]]}}
{{Image label small|x=0.510|y=0.200|scale={{{width|480}}}|text=[[Голестан]]}}
{{Image label small|x=0.630|y=0.175|scale={{{width|480}}}|text=<center>[[Кеферпатан Хорасан|Кеферпатан<br
{{Image label small|x=0.750|y=0.270|scale={{{width|480}}}|text=<center>[[Хорасан-Резави|Хорасан<br
{{Image label small|x=0.740|y=0.451|scale={{{width|480}}}|text=<center>[[Кьиблепатан Хорасан|Кьиблепатан<br
{{Image label small|x=0.570|y=0.490|scale={{{width|480}}}|text=[[Йезд (остан)|Йезд]]}}
{{Image label small|x=0.640|y=0.630|scale={{{width|480}}}|text=[[Керман (остан)|Керман]]}}
Строка 77 ⟶ 78 :
{{Image label small|x=0.600|y=0.810|scale={{{width|480}}}|text=[[Хормозган]]}}
{{Image label small|x=0.450|y=0.700|scale={{{width|480}}}|text=[[Фарс (остан)|Фарс]]}}
{{Image label small|x=0.830|y=0.760|scale={{{width|480}}}|text=<center>[[Систанни Белуджистан|Систанни<br
</center>}}
{{Image label end}}
Строка 119 ⟶ 120 :
== ЭлячӀунар ==
* [http://www.iran-un.org/ Permanent Mission of The Islamic Republic of Iran to the United Nations New York]
{{Къецепатан элячӀунар}}
{{Азиядин гьукуматар}}
|