Лезгивал: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
Тегар: визуал редактор Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун.
Нет описания правки
Тегар: визуал редактор Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун.
ЦӀар 19:
1. '''[[Ислам|Дин]]'''— Аллагьдал чIалах хьун ва са гьадаз кIапI айиз Лезги халкьдин юкьа авай чIурувилигалаз(айибвал, писвал) женг тхун. Лезгиги мисалрикай садай: ''къе намаз квадарайда пака намус квадарда.'' Вучиз чи чIехи бубайри икI лагьана, ва вуч патал намаз важиб я Лезгидиз? Вуч лагьатIа инсан Лезгивилакай тIимил-тIимил яргъа жеда. Садлагьади кIапIуникай яргъал жеда , ахпа кIапIуникай яргъа хьанва лугьуз тIимил-тIимил намусдикай яргъал жеда, мисал вичин пупаз, рушаз, вахаз фикир гудач, ахпа адан аялриз чIал чир жедач ва Лезгивилакай акъатна квахьда, маса халкьарин юкьа цIурцIада. Идан патал Лезгивал гьар къуз Лезги хенжел гьиз хчи айин герекзва, гьар къуз намаз айин хзанди галаз, хзанда жуван тарихдикай рахун ва рикIал гъиз кьегьалар абруз дуа айин. Абуру патал ччан гана, абур рикIа хуьн гьар Лезгиди буржи я.
 
''Аллагь авачирдаз, намус жедач, квахьда.''.
 
2. '''[[Лезги намус|Лезги тIвар (ЯхI-Намус)]]''' — са лезгидиз ама михьи лезги ятIа, адаз намус вичин чандилайни азиз я. Са лезги рушан намус дуьнеда вери цуьнлай вине я Лезги рухвадиз. Лезги руш гьина хьайитIа, Лезги адаз стха хьун, патал хьун, кумек гун алакьна кIанзва,. амаАма масабурукай хуьн, герекзватIа жуван вах гьиз хуьн, ада чIуру кIвалах айизватIа адаз насигьат гун, Лезги рухвадинрушар, ЛезгивилинбицIекар, кьуьзуьбур ибур вери хуьн халис Лезги рухвадин буржи я. Дегь чIаван мисалрикай: ''са халкь квахьна кIанзватIа абурун рушар чIура, икI хьайила абрувай хъсан вижевай насул чIехи айиз жедач ва квахьда.'' Лезги мисалрикай: ''халкь квахьда цIийи насул чIур хьайитIа.'' Маса са мисал: ''халкьдин квахьун патал, абур рекьин герек аваш, абрун итемрин намус хчуна рушар чIура, абур чIур хьана чиб-чпиз квахьда.'' Мад са мисал: Гьажи Дауд, Мугьаммад Ярагъ кьегьал чIехи авуйди дидеяр я, гьар кьегьалдин къулухъ диде ава, гьар дидедин къулух намус.
 
''Намус авачирдаз сихил жедач, квахьда.''
 
3. '''[[Сихил]]''' — жуван сихил чир хьун, жув гьинай я, вуж я, жуван мукьабригалаз хъсан алакъа хуьн, жуванбурукай яргьа жен тайин. Лезги мисалрикай: ''дувул авачир тар ярх жеда, сихил авачир Лезги квахь жеда.'' Дегь чIавуз душманриз Лезгияр квахьрин патал, чпин юкьа цIурцIурин патал Лезгирив абрун сихилар рикIалай алудиз ганвай, Лезгияр чпин сува авай хуьрерай камуз агъана абруз сихилрин чкадал фамилияр гуз хьана. Аялриз чпин сихил чирун гьар са Лезгидин буржи я.
 
''Сихил авачирдаз тарих жедач, квахьда.''
 
4. '''[[Лезгийрин тарих|Лезгирикай чирвал (Тарих)]]''' — алатай чIавун чирвилер, жув вуж ятIа чир хьун, жуван халкьдикай чирвилериз йеси хьун. Лезги мисалрикай; ''накьанан юкъ чизвачир касдиз пакахьан югъ гьикI чир хьурай?'' Гъвечи несилдиз тарих чириз гьар са Лезгидин буржи я.
 
''Тарих авачирдаз чIал жедач, квахьда.''.
 
5. '''[[Лезги чIал]]''' — гьакI Лезги чIал чир хьун ваъ, Лезги чIалал рахун, Лезги чIалалди кьилигъин(фикир айин) ва аялрин маса чIалинлай вилик Лезги чIал чирна Лезги чIалал рахун. Лезги мисалар: ''Вун диде чIалал рахазвачтIа, вун жуван Лезги чIал рекьизвайбурукай сад я.'' Маса са мисал: ''Аялдиз масадан чIал Лезги чIалинлай вилик чир хьайитIа, къе аял, пака халкь квахьда.'' Мад са мисал: ''Къе вич Лезги масадан чIалалди рахайтIа, пака Лезги чIалал вуж рахала?'' ЦIийи несилдиз чIал чирун гьар са Лезгидин буржи я.