|
|commonscat =
}}
'''Закатала район''' ({{lang-az|Zaqatala rayonu}}) — [[Азербайжан]]да авай район я.
Майдан — 1 348 км². Агьалияр — 129 800 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 92,51 кас/км².
Административ юкь — [[Закатала]] я.
== Тарих ==
«Закатала» гафунин этимологиядин са шумуд версия ава. Са версиядиз килигна, «Закатала» — «Сакатала» (Сак кьулувилин тӀварцӀелай атайди) гафунин форма язва<ref>{{Книга|автор=Kamil Adışirinov|заглавие=Qädim Türk-Oğuz yurdu Oxud|ссылка=https://books.google.az/books?id=DioWAQAAMAAJ&q=Zaqatala+sozu&dq=Zaqatala+sozu&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiblfjmh4feAhXRzlkKHbOfCUEQ6AEIHzAB|издательство=Nurlan|год=2006|страницы=15|язык=az}}</ref><ref>{{книга |заглавие=Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана |оригинал=Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti |ссылка=http://www.lib.az/users/1/upload/files/Azerbaycan_toponimlerinin_ensiklopedik_lugeti.pdf |ответственный=под ред. Р. Алиевой |место=Баку |издательство=Шарк-Гарб |год=2007 |томов=2 |том=1 |страниц= |страницы=24 |isbn= |ref=}}</ref>.
Жезмай Закатала округдин территория Къавкъаздин Албаниядин пай тир, ам чкIайдайвалчкӀайдайвал кьулухъ [[Гуржистан]]дин ибаратдик акатна. 1859-лагьай йисуз [[Урусатдин Империя]]дин [[Закатала округ]] лугьудай кьетIенкьетӀен административ-территориал тек туькIуьрнатуькӀуьрна<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Закатальский округ}}</ref>. Советрин вахтара Закатала район туькIуьрнатуькӀуьрна, амма гуьгъуьнлай адан ибаратдикай [[Белакъан район]] (рагъакIидайрагъакӀидай пата) ва [[Къах район]] (рагъэкъечIдайрагъэкъечӀдай пата) хкудна<ref>{{книга|заглавие = Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года|ссылка = http://elibrary.bsu.az/yenii/ebookspdf/az_ssri.pdf|место = Баку|издательство = Азернешр|год = 1979|страницы = 6}}</ref>.
== География ==
Районди Азербайжандин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунва. Район рагъакIидайрагъакӀидай патахъ [[Белакъан район]]дихъ, рагъэкъечIдайрагъэкъечӀдай патахъ [[Къах район]]дихъ, кефердин патахъ [[Дагъустан]]дихъ ([[Урусат]]), кьибледин патахъ [[Гуржистан]]дихъ галаз сергьятдал ала.
Закатала район ЧIехиЧӀехи Къавкъаздин суваррин кьибледин гьунедал, Ганых-Айричайской дугунал экIяэкӀя хьанва. Закатала райондин рельеф суван ва арандин арайри туькIуьрзаватуькӀуьрзава. Райондин территориядай тIузтӀуз [[Алазани]], Талачай, [[Катехчай]], Мухахчай, Бакмазчай, Цилбанчай ва маса вацIарвацӀар авахьзава<ref name="АНЭ-1">{{книга|часть = Ağdaş rayonu|заглавие = [[Азербайджанская национальная энциклопедия|Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]|том = I|место = Bakı|год = 2009|издательство = Azərbaycan Milli Ensiklopediyası|ответственный = [[Керимов, Махмуд Керим оглы|M. K. Kərimov]]}}{{ref-az}}</ref>.
1989-лагьай йисан гьалдиз килигна, Закатала районда 1 шегьер ва 66 хуьр ава.
|}
2009-лагьай йисан малуматриз килигна, Закатала районда 11 203 [[ЦIахурар|цIахурцӀахур]] яшамишзава. [[ЦIахур чIал]]ал кIелунаркӀелунар 12 мектебда тухузва. Районда цIахцӀах нугъват ава. Чкадин цIахурринцӀахуррин кхьинрин бинеда латин график ала. ГьакIниГьакӀни Закатала районда 25 578 [[Аварар|авар]] ва 50 [[Лезгияр|лезги]] яшамишзава.
== Баянар ==
| 