Кьвевар: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
Нет описания правки
ЦӀар 66:
 
== Этимология ==
'''Дербент''' гаф «''гуьтIуь вар''» мана гузвай [[фарс чIал]]ан «''дар банд''» гафарикай туькӀуьр хьайиди я. Лезги чӀалал шегьердин тӀвар '''Кьвевар''' я, «''кьве вар''» гафарикай арадал атанва.
 
'''Баб-аль-Абваб''' — фад - фад куьруь '''аль-Баб''' формадани къалурзавайди я, им Кьвевар шегьердин [[араб чIал]]ал тарихдин тIвар я. Араб чӀалай гафба — гаф таржума авуназ хьуй «''Кьилин варар''», «''ЧIехи варар''», «''Варарин варар''» манаяр гузва. И тӀвар, [[Европа]]дизни [[Азия]]диз физвай савдагарвилин рекьера алай стратегиядин чIехи метлеб авай пункт яз, шегьерди [[Юкьван виш йисар]]ин сифте кьилера къугъвазвай рольдиз килигна ганвайди я.
ЦӀар 171:
|страницы = 354
|isbn =
}} <blockquote>Среди городов Кавказской Албании заметно выделяется Дербент, северный форпост страны (табл. 168: 7).</blockquote></ref> [[V виш йис]]ан кьведлагьай зур паюна алпандин [[Ваче II]] царьдипачагьди вахтуналди яз Дербент шегьердикай Алпандин [[зороастризм]] диндин аксиниз женгинин даях авунвай. [[V виш йис]]алай шегьердин вилик финин ва [[Виликпатан Азия]] санай масаниз куьч хьунин тегьерда уьмуьр гьалзавай [[туьрк халкьар|туьрк]] тайифайрикай, [[хазарар|хазар]] ва [[гуннар|гунн]] халкьарикай хуьн патал къелеяр, кьантIар ва масабур расна кIеви авунин процессар активдаказ гатIумзава. Шегьер кIеви авунин крарилай гъейри, къуншивал ийизвай вагьши куьчери халкьар ислягьвилелди секинарурин алахъунар ара датIана кьиле физвай.
 
Дербентдин зарб камаралди чIехи жезвай къуватди ва девлетри патав гвай муькуь къуват авай гькуматрин дикъет чIугвазвай. ГьакI, [[552 йис]]уз хазаррин шегьердиз вигьин жезва. Баладикай хуьн патал патриархдин тахт Чола (Дербент) шегьердай Партав (гилан [[Барда]]) шегьердиз акъудзава. Тарихъан [[Бруцкус, Юлий Давидович|Д.Ю.Бруцкус]]а гузвай малуматрив кьурвал, а береда чувудрин са пай [[Персия]]дай Дербент шегьердиз куьч жезва.