Псков: различия между версиями

|регион = Псков областвилаят

|регион таблицада = Псков облствилаят

|къалинвал = 2197.,87

'''Псков''' — [[Урусат]]да авай еке тарихвилин мана авай шегьер я. [[Псков вилаят|Псков областдин]] кьилин шегьер я. Урусатдин виридалайни эски шегьеррикай сад я. Тарихда ам сергьятдал алай гьукумат хуьзавай чка тир.

Псковдик мус кьил кутунвайтӀа дуьз хабар авач. 864 йисалай ам алай чилер [[Новгород]]дин пачагьвилик акатзава. Сифте кхьинин тӀвар кьун 903-й йисан летописдал физава. Ам дегь заман урус тум кривичри эцигнавайди я. XӀӀ вишийсалди ам [[Киевдин Русь]]дик квай. 955 йисалай эгечӀна а чилер Ольга пачагьдин бинедалди хашперес дин гегьеншар жезавай. 1137 йисуз Псковдикай вичин гьукуматдин кьилин шегьер хьана. Адан кьил кутурди князь Всеволод Мстиславич тир. Гуьгъуьнин юкъуз ам кьенайтlаникьенайтӀани, хьана адакай азадвилин лишан. 13 вишйисуз Русьдин чилер [[Къизил Орда]]ди къачуз чукlурзавайлачукӀурзавайла Псковдик абур агакь тавуна шегьер сагъдаказ амукьна. ЯтӀани Псковди вич [[Тевтон орден|Тевтонрин ордендикай]] хвена кlанзавайкӀанзавай.

1510 йисуз Псков [[Москва]]дин гьукуматдик акатна. 1581-15821581—1582 йисара [[Ливон дяве]]да 50 000 агъзур кас авай [[Польша]]дин Стефан Баторийдин къушунри блокар авунвай. ГьакӀни 1615 йисуз [[Швеция|шведрин]] пачагь Густав Адольфди блокарнавай.

[[Санкт-Петербург]] эциг авурла Псковдин Россиядин кефер-рагъакӀидай патан чӀехи шегьердин мана квахьна. Гьукуматдин Балтиядин регионарни кутурла адан сергьятдал алай важиб юкьван манани квахьна. Гьавиляй 18-й вишйисалай эгечlнаэгечӀна Псковдин мана къвез-къвез гъвечlигъвечӀи хьана. 1777 йисуз Псковдин губерния туькӀуьрнавай. 1917 йисуз [[Николай ӀӀ]]да вичин Трондикай хкатунин чарчел къул чӀугвуна. 1918 йисан февралдилай ноябрдалди Псков [[Германия|немцарин]] къушунри кьунвай. 1919 йисан майдилай августдалди Псков белорус-полякрин генерал Станислав Булак-Балаховичан къушунри кьунвай. 1919 йисан сентябрдиз [[Яру армия]]ди шегьер вичиз къахчуна.