Псков: различия между версиями

Псковдик мус кьил кутунвайтӀа дуьз хабар авач. 864 йисалай ам алай чилер Новгороддин[[Новгород]]дин пачагьвилик акатзава. Сифте кхьинин тӀвар кьун 903-й йисан летописдал физава. Ам дегь заман урус тум кривичри эцигнавайди я. XӀӀ вишийсалди ам [[Киевдин РусдикРусь]]дик квай. 955 йисалай эгечӀна а чилер Ольга пачагьдин бинедалди хашперес дин гегьеншар жезавай. 1137 йисуз Псковдикай вичин гьукуматдин кьилин шегьер хьана. Адан кьил кутурди князь Всеволод Мстиславич тир. Гуьгъуьнин юкъуз ам кьенайтlани, хьана адакай азадвилин лишан. 13 вишйисуз Русьдин чилер [[Къизил ОрдадиОрда]]ди къачуз чукlурзавайла ПсковдигПсковдик абур агакь тавуна шегьер сагъдаказ амукьна. ЯтӀани Псковди вич [[Тевтон орден|Тевтонрин ордендикай]] хвена кlанзавай.

Ганзадин[[Ганза]]дин чӀавара Псковда фактория авай, ам Ригадайни[[Рига]]дайни [[Таллин|Ревельдай]] Новгороддиз физвай рекье авайбуруз чӀехи важиб авай чка тир. Урусринни немцарин элвердин эхир XVӀӀ вишйисуз атана.

1510 йисуз Псков Москвадин[[Москва]]дин гьукуматдик акатна. 1581-1582 йисара [[Ливон дяведадяве]]да 50 000 агъзур кас авай [[Польша]]дин Стефан Баторийдин къушунри блокар авунвай. ГьакӀни 1615 йисуз [[Швеция|шведрин]] пачагь Густав Адольфди блокарнавай.

[[Санкт-Петербург]] эциг авурла Псковдин Россиядин кефер-рагъакlидайрагъакӀидай патан чlехичӀехи шегьердин мана квахьна. Гьукуматдин Балтиядин регионарни кутурла адан сергьятдал алай важиб юкьван манани квахьна. Гьавиляй 18-й вишйисалай эгечlна Псковдин мана къвез-къвез гъвечlи хьана. 1777 йисуз Псковдин губерния туькӀуьрнавай. 1917 йисуз [[Николай ӀӀдаӀӀ]]да вичин Трондикай хкатунин чарчел къул чӀугвуна. 1918 йисан февралдилай ноябрдалди Псков [[Германия|немцарин]] къушунри кьунвай. 1919 йисан майдилай августдалди Псков белорус-полякрин генерал Станислав Булак-Балаховичан къушунри кьунвай. 1919 йисан сентябрдиз [[Яру армиядиармия]]ди шегьер вичиз къахчуна.

Псков гъвечӀи вацӀ Пскова Великая вацӀук акахьзавай чкадал, Псков вирен патаг гвайди я. Великая гьакӀни Псков областдин виридалайни чӀехи вацӀ я. Псковдин патаг Россиядин ([[Калининград област]] квачиз) виридалайни рагъакӀидай чка ала.