Лагос: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Новая страница: «{{ЯШЧ2 |тӀвар=Лагос |статус= |вичин чӀалал тӀвар = {{lang-en|Lagos}},<br> юруба ''Èkó'' Ф…»
(нет различий)

13:06, 30 октябрь 2018 жуьре

Лагос (ингл. Lagos, юруба Èkó) — Нигериядин кьиблединни рагъакӀидай пата авай портунин шегьер, уьлкведин виридалайни чӀехи шегьер я. 13 миллион кас аваз[1], ам Африкадин виридалайни чӀехи шегьер я. Адан агломерацияда 21 млн кьван кас яшамишзава[2].

Нигериядин пайдах
Лагос
ингл. Lagos,
юруба Èkó
Пайдах Герб
Пайдах Герб
Уьлкве
Нигерия
Регион
Губернатор
Бабатунде Фашола
Бине кьунва
Виликан тӀварар
Эко
Майдан
999,58 км²
Юкьван кьакьанвал
5 м
Агьалияр
13 123 000[1] (къимет) кас (2015)
Къалинвал
13 128 кас/км²
Агломерация
21 324 000[2]
Сятдин чӀул
Официал сайт
Земля ещё не имеет позиционной карты.

Сифтедай Лагос йоруба тӀвар алай тайифадин гъвечӀи хуьр тир, амма Европадин колонизациядин чӀавуз кьулухъ ва аслутуширвал къазанмишунилай гуьгъуьниз ам Нигериядин зурба метлеб авай юкьваз элкъвена.

Алай чӀавуз шегьерди саки вири Лагос штатдин чилер кьунва, ам пара кьадардин районрикай ибарат я, гьа районар автомагистралралди чара ва сад жедайди я. 1991-лагьай йисан 12-лагьай декабрдалди Лагос Нигериядин кьилин шегьер тир, адалай гуьгъуьниз меркез Абуджа шегьердиз акъудна.

Тарих

Йорубайрин хуьр тир чӀавуз аворийри (йорубайрин зуркӀапӀал) адаз Эко шегьер лугьудай тир, ам «ферма» тахьайтӀа «лагер» лагьай чӀал я.

1472-лагьай йисуз ина Руй ди Секейра (Rui de Sequeira) — португал гьуьлерал къекъведайди — эвичӀна, ада и арайриз Лагос тӀвар гана, ам «вир» лагьай чӀал я. 1704 — 1851-лагьай йисаррин арада Лагос лукӀар маса къачун-гунин юкь тир. 1841-лагьай йисуз вич пачагь хьайила, Оба Акитоеди лукӀар маса къачун-гун къадагъа авуна. ЛукӀар савда ийизвайбуру адаз аксиниз экъечӀна ва ам алудна гадарна, адан мукьал (чкадал) абуру адан стха Оба Касоко ацукьарна.

Оба Акитое суьргуьндай ингилисар галаз хтана, абуру адаз 1851-лагьай йисуз тахтунал хквез куьмек гана, гьакӀни абуру лукӀар маса къачун-гун атӀана.

Британиядин колония хьиз Лагос 1861-лагьай йисуз аннексия авуна. 1914 йисуз Лагос протекторатдин кьилин шегьер хьиз тестикьарна. Биафрада хьанвай дяведал кьван 1960—1970 йисаррин арада Лагос зурбадаказ хкаж жезвай тир.


Баянар